Τα υπέρ και τα κατά της νηστείας

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή ολοένα και περισσότεροι επιλέγουν τη νηστεία ως τρόπο διατροφής. Κάποιοι το βλέπουν ως ευκαιρία για αποτοξίνωση, άλλοι ακολουθούν μια γενικότερη τάση προς μια πιο υγιεινή διατροφή ενώ αρκετοί κάνουν νηστεία μένοντας πιστοί στην παράδοση είτε για θρησκευτικούς λόγους. 

Σε γενικές γραμμές ο συγκεκριμένος τρόπος διατροφής προσφέρει αρκετά οφέλη, όταν όμως δεν τηρούνται κάποιες αρχές τότε η  νηστεία δημιουργεί προβλήματα κι έχει τελικά αρνητικές συνέπειες. Δείτε λίγο πιο αναλυτικά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της νηστείας.

Η νηστεία οφελεί όταν : 

1. Στο τραπέζι βρίσκονται καθημερινά 2 τουλάχιστον μερίδες λαχανικών και 3-4 τουλάχιστον φρούτα. Έτσι αυξάνεται η πρόσληψη βιταμινών, αντιοξειδωτικών και φυτικών ινών ενώ  υπάρχει και το αίσθημα του κορεσμού, χορταίνουμε δηλαδή πιο εύκολα.
2. Το άτομο επιλέγει τακτικά μέσα στην εβδομάδα ως γεύμα τα όσπρια. Έτσι προσθέτει στη διατροφή του τις απαραίτητες πρωτεϊνες και φυσικά ενισχύεται ακόμα περισσότερο η πρόσληψη φυτικών ινών.
3. Επιλέγονται ως γεύμα τα θαλασσινά, ψητά ή βραστά. Αποτελούν πολύ καλή πηγή πρωτεϊνης, περιέχουν ω 3 λιπαρά οξέα, είναι πλούσια σε ιώδιο, σελήνιο και ψευδάργυρο-όλα αναγκαία και πολύτμα συστατικά για τον οργανισμό.
4. Ως ενδιάμεσο σνακ καταναλώνονται ξηροί καρποί σε συνδυασμό με φρούτα. 
5. Υπάρχει ένα μέτρο στο ελαιόλαδο που χρησιμοποιείται στο φαγητό και στη σαλάτα.
6. Οι μερίδες των φαγητών αντιστοιχούν στις ανάγκες του ατόμου και δεν τις υπερβαίνουν.

Όλες οι παραπάνω επιλογές έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των λιπιδίων στο αίμα, την ελάττωση της αρτηριακής πίεσης, την καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος και τη βελτιωμένη λειτουργία της καρδιάς και του κυκλοφορικού γενικότερα. Επιπλέον υϊοθετώντας αυτό το διατροφικό πρότυπο θα υπάρξει πιθανότατα και απώλεια βάρους.

Πότε η νηστεία έχει αρνητικές επιπτώσεις

1. Όταν επιλέγονται ως κύρια γεύματα αποκλειστικά και μόνο τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη, λιπαρά ή/και αλάτι (π.χ. χαλβάς εμπορίου, ταραμοσαλάτα, τουρσιά, ελιές κ.α.)
2. Όταν τα τρόφιμα που επιλέγονται τηγανίζονται. Έτσι χάνεται το πλεονέκτημα της αποχής απο τα κορεσμένα λιπαρά του κρέατος και των γαλακτοκομικών
3. Στην περίπτωση που ως ενδιάμεσα σνακ καταναλώνονται διάφορα γλυκίσματα με μικρή θρεπτική αξία και επεξεργασμένα τρόφιμα πλούσια σε trans λιπαρά (γλυκά, μπισκότα, τσιπς, κουλουράκια κ.α.)
4. Όταν γίνεται υπερκατανάλωση στο λάδι 
5. Όταν το άτομο τρώει πλούσιες μερίδες. Σε γενικές γραμμές τα φαγητά της νηστείας δεν προκαλούν κορεσμό με αποτέλεσμα για να χορτάσει ο νηστεύων αναγκάζεται να τρώει διπλάσιες ή και τριπλάσιες ποσότητες-έτσι όμως χάνεται και το βαθύτερο νόημα της νηστείας που είναι η εγκράτεια...

Οι ανωτέρω επιλογές απο μόνες τους ή συνδυαστικά έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του ζαχάρου και της πίεσης του αίματος, την αύξηση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων και φυσικά την αύξηση στο σωματικό βάρος. 

Σημεία προσοχής :

• Επειδή υπάρχει αποχή απο τα γαλακτοκομικά η πρόσληψη ασβεστίου μειώνεται, οπότε χρειάζεται αυξημένη κατανάλωση φυτικών τροφών πλούσιων σε ασβέστιο (σουσάμι, αμύγδαλα κ.α.)
• Η πρόσληψη σιδήρου επίσης μειώνεται αισθητά κατά την περίοδο της νηστείας. Για να παραμείνει σε σχετικά σταθερά επίπεδα χρειάζεται να γίνονται κατάλληλοι συνδυασμοί τροφίμων
• Μετά το τέλος της νηστείας επανερχόμαστε σταδιακά στις συνήθειες και δεν κάνουμε κατάχρηση όσων αποφεύγαμε-τότε πραγματικά χάνεται το όποιο όφελος...
• Όσοι είναι ασθενείς ή αντιμετωπίζουν γενικότερα προβλήματα υγείας (ειδικά όσοι λαμβάνουν φάρμακα) είναι σκόπιμο να αποφεύγουν τη νηστεία, καθότι είναι δύσκολο να καλύψουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος επιδείνωσης της υγείας τους

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc