Κάπνισμα και διατροφή

Το κάπνισμα είναι μια επιλογή που επηρεάζει σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό την υγεία αλλά και την ποιότητα ζωής τόσο αυτών που καπνίζουν όσο κι εκείνων που βρίσκονται κοντά στους καπνιστές. Παρόλο που οι ίδιοι οι καπνιστές δεν το συνειδητοποιούν ή το παραβλέπουν (ίσως επειδή οι συνέπειες δεν είναι άμεσες) το κάπνισμα είναι η αιτία για πολλές ασθένειες και επιδεινώνει τις υπόλοιπες, για τις οποίες δεν ευθύνεται άμεσα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι αυτό το γεγονός, καθώς όλες ανεξαιρέτως οι επιστημονικές μελέτες το επιβεβαιώνουν εδω και πολλά πολλά χρόνια.

Κι ενώ είναι πλέον καλά τεκμηριωμένο, όσο και κοινή λογική, ότι το τσιγάρο είναι ο κύριος υπεύθυνος για την εμφάνιση πολλών καρκίνων, καρδιαγγειακών νοσημάτων αλλά και αυτοάνοσων ασθενειών δεν είναι τόσο γνωστός ο ρόλος του στη διατροφική κατάσταση του ατόμου. Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ του τσιγάρου και της διατροφής. Κι όμως ! Το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά και αυτό τον τομέα. 

Σχέση καπνίσματος-διατροφής  

Όλες οι σχετικές μελέτες αποδεικνύουν ότι το κάπνισμα:

1. Μειώνει την ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται σωστά τις γεύσεις. Η μειωμένη παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο, που προκαλεί το κάπνισμα, αλλάζει τη γεύση και την οσμή των τροφίμων και μειώνει έτσι την ευχαρίστηση που νιώθει κανείς όταν γευματίζει
2. Ελαττώνει την απορρόφηση αρκετών βιταμινών και μετάλλων
3. Μειώνει σημαντικά τις αντιοξειδωτικές βιταμίνες C και β-καροτένιο στον οργανισμό των καπνιστών αφού καταστρέφει μεγάλο μέρος αυτών λόγω του οδειδωτικού στρες που παράγει. Αποτέλεσμα είναι οι ανάγκες σε αυτές τις βιταμίνες να είναι αυξημένες στους καπνιστές
4. Είναι υπεύθυνο για τη μειωμένη διαθεσιμότητα του σεληνίου (ισχυρού αντιοδειδωτικού) καθώς μέρος του καταστρέφεται απο το κάδμιο, βασικό συστατικό του τσιγάρου. 
5. Μειώνει τα επίπεδα ψευδαργύρου, καθώς έχει βρεθεί ότι ανταγωνίζεται με το κάδμιο. Όσο περισσότερο κάδμιο δηλαδή βρίσκεται στον οργανισμό, μέσω του τσιγάρου, τόσο λιγοστεύει ο ψευδάργυρος
6. Λόγω των συστατικών που περιέχονται στο τσιγάρο, μειώνει τα επίπεδα βιταμινών του συμπλέγματος Β, υπεύθυνες κυρίως για την παραγωγή ενέργειας 

Επίδραση καπνίσματος στην υγεία (έμμεση σχέση με διατροφή)

• Το κάπνισμα μειώνει την καλή χοληστερίνη, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει την ολική αλλά και την κακή χοληστερίνη
• Οι καπνιστές έχουν αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα
• Το τσιγάρο αυξάνει τον κίνδυνο ινσουλινοαντίστασης, πρόδρομη κατάσταση του διαβήτη
• Οι καπνιστές έχουν πολύ αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν παχυσαρκία κεντρικού τύπου (αυξημένο λίπος στην περιοχή της κοιλιάς)
• Το κάπνισμα αυξάνει σε σημαντικό βαθμό την πίεση του αίματος

Έχει παρατηρηθεί ότι οι καπνιστές έχουν χαμηλότερη ποιότητα διατροφής, λόγω κυρίως και των υπολοίπων ανθυγιεινών συνηθειών που ακολουθούν. Όλα αυτά μαζί αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για την εμφάνιση νοσημάτων του καρδιαγγειακού συστήματος, που αυτή τη στιγμή αποτελούν τις πρώτες αιτίες πρόωρου θανάτου παγκοσμίως.  

Το δυσάρεστο είναι ότι οι αρνητικές συνέπειες του τσιγάρου στα λιπίδια, στην πίεση αλλά και στη διατροφική κατάσταση παραμένουν οι ίδιες ακόμα και αν οι καπνιστές υϊοθετήσουν μια πιο υγιεινή διατροφή...Η μόνη λύση για να βελτιωθεί η υγεία των καπνιστών και να αντιστραφούν οι βλαβερές επιπτώσεις είναι η οριστική διακοπή του καπνίσματος.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία

Northrop-Clewes CA.,Thurnham DI. Monitoring micronutrients in cigarette smokers. Clin Chim Acta 2007;377(1-2):14-38

Alberg A. The influence of cigarette smoking on circulatinh concentrations of antioxidant micronutrients. Toxicology 2002;180(2):121-37

Preston AM. Cigarette smoking-nutritional implications. Prog Food Nutr Sci 1991;15(4):183-217

Yu E., Rimm E., et al. Diet, Lifestyle, Biomarkers, Genetic Factors, and Risk of Cardiovasculari Disease in the Nurses' Health Studies. Am J Public Health 2016;106:1616-1623

Huang JH., Li RH., et al. Lifestyle Factors and Metabolic Syndrome among Workers:The Role of Interactions between Smoking and Alcohol to Nutrition and Exercise. Int J Environ Res Public Health 2015;12:15967-15978

Slagter SN., et al. Associations between smoking, components of metabolic syndrome and lipoprotein particle size. BMC Medicine 2013;11:195