Επηρεάζει ή όχι η διατροφή τη σκλήρυνση κατά πλάκας ;

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ή πολλαπλή σκλήρυνση όπως αλλιώς λέγεται) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοση ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος. Στην ασθένεια αυτή καταστρέφεται το "μονωτικό περίβλημα" των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό, με αποτέλεσμα τμήματα του νευρικού συστήματος να μην επικοινωνούν και να εμφανίζονται πολλά και ποικίλα συμπτώματα (αδυναμία, μούδιασμα, αστάθεια, κόπωση, προβλήματα μνήμης κ.α.). Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι οι βλάβες στην πολλαπλή σκλήρυνση συνδέονται πάντοτε με φλεγμονή, οπότε η αντιμετώπιση της φλεγμονής θα πρέπει να είναι ο στόχος κάθε θεραπευτικής προσέγγισης. 

Προς το παρόν, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα που αποδεδειγμένα να βοηθάει ουσιαστικά στη θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Και αυτό συμβαίνει επειδή απουσιάζουν μεγάλες και έγκυρες μελέτες σχετικά με την επίδραση της διατροφής στην παθογένεια αλλά και στην αντιμετώπιση της νόσου. 

Παρόλα αυτά υπάρχουν συγκεκριμένα συστατικά στη δίαιτα που μπορούν να ελεχθούν προκειμένου να αποφευχθεί η φλεγμονώδης διαδικασία, που σχετίζεται με την πολλαπλή σκλήρυνση, όπως και με άλλα χρόνια νοσήματα που σχετίζονται με τη φλεγμονή. 

Στοιχεία που φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά την πορεία της νόσου  

1. Κορεσμένα λιπαρά προερχόμενα κυρίως απο ζωικά λίπη και πολυακόρεστα υδρογονωμένα λιπαρά (τα λεγόμενα trans). 
2. Κόκκινο κρέας 
3. Τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες
4. Χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών
5. Υψηλή πρόσληψη αλατιού

Σε αρκετές μελέτες έχει βρεθεί ότι τα ανωτέρω τρόφιμα προάγουν το οξειδωτικό στρες με αποτέλεσμα τη φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού, μέσω πολύπλοκων μηχανισμών. Έτσι, είναι πολύ πιθανό οι διατροφικές συνήθειες που βασίζονται στη συχνή κατανάλωση όλων των ανωτέρω τροφίμων να οδηγούν σε επιδείνωση των συμπτωμάτων της νόσου. 

Διατροφικοί παράγοντες που δρούν προστατευτικά

1. Πολυφαινόλες και καροτενοειδή
2. ω-3 λιπαρά οξέα
3. Βιταμίνες D, A, C
4. Τα ιχνοστοιχεία σελήνιο και μαγνήσιο

Όλες οι πολυφαινόλες που βρίσκονται στα λαχανικά, στα φρούτα, στα όσπρια, στα βότανα και τα μπαχαρικά, στο κρασί, στο τσάι και στον καφέ έχουν αντιφλεγμονώδεις, αντι ιικές και ανοσορυθμιστικές ιδιότητες. 

Επίσης τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι γνωστό ότι αναστέλλουν τις φλεγμονώδεις διεργασίες και η πρόσληψή τους στη δίαιτα ατόμων με νοσήματα όπως η πολλαπλή σκλήρυνση θα πρέπει να είναι αυξημένη. Είναι ενδιαφέρον ότι το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA), ένα απαραίτητο λιπαρό οξύ, που σε φυσιολογικές συνθήκες βρίσκεται σε αφθονία στον εγκέφαλο εντούτοις σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας έχει παρατηρηθεί μειωμένη συγκέντρωσή του. 

Τέλος, η βιταμίνη D έχει ανοσορυθμιστικό ρόλο και αποτελεί ένα απο τα πιο ελπιδοφόρα διατροφικά στοιχεία για την αντιμετώπιση χρόνιων φλεγμονωδών νοσημάτων, όπως είναι η πολλαπλή σκλήρυνση. 

Συμπερασματικά...

Μια διατροφή πλούσια σε τρόφιμα με αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες μπορεί δυνητικά να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής, να μειώσει τις παρενέργεις των φαρμάκων, να ανακουφίσει απο τη χρόνια κόπωση και να προάγει την ευεξία των ασθενών. Απο την άλλη δεν υπάρχει λόγος να αποκλειστούν εντελώς απο τη διατροφή του ασθενούς τα τρόφιμα που προάγουν τη φλεγμονή, όπως είναι τα τηγανιτά και το κόκκινο κρέας, αρκεί να καταναλώνονται σε αραιά διαστήματα και σε μικρή ποσότητα. 

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Πηγή : Riccio P., Rossano R. Nutritional Facts in Multiple Sclerosis. ASN Neuro 2015:1-20