Παιδική παχυσαρκία : ποιές οι επιπτώσεις ;

Η επίπτωση της παιδικής παχυσαρκίας έχει αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες σε παγκόσμιο επίπεδο, φαίνεται μάλιστα ότι αυξάνεται με ρυθμό μεγαλύτερο απο την παχυσαρκία των ενηλίκων. Επίσης ανησυχητική είναι η αυξημένη εμφάνιση παχυσαρκίας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Εκτιμάται ότι 42 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο είναι παχύσαρκα είτε υπέρβαρα με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών (31 εκατομμύρια παιδιά περίπου) να ζουν σε χώρες αναπτυσσόμενες. 

Οι συνέπειες της παχυσαρκίας στα παιδιά εκτείνονται σε πολλούς τομείς και δεν αφορούν αποκλειστικά τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους αλλά επηρεάζουν την ψυχοσύνθεσή τους καθώς και στοιχεία της καθημερινότητας των παιδιών. Δείτε τις σημαντικότερες επιπτώσεις. 

Άμεσες επιπτώσεις (αφορούν στην παιδική ηλικία)

• Η παιδική παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Η εγκατάσταση διαβήτη στην παιδική ηλικία αφενός παρατείνει τη διάρκεια του νοσήματος και αφετέρου σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο επιπλoκών του διαβήτη (καρδιαγγειακή νόσος, νεφρική ανεπάρκεια, προβλημάτων στην όραση ακόμα και ακρωτηριασμό άκρων)
• Τα παχύσαρκα παιδιά εμφανίζουν υπέρταση, δυσλιπιδαιμία και όσο αυξάνεται το βάρος τους τόσο αυξάνει ο κίνδυνος εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου
• Εμφανίζεται στα κοριτσάκια πρώιμη εφηβεία, διαταραχές του κύκλου και αρκετά συχνά το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Δεν είναι σπάνια στα παιδιά με υπερβάλλον σωματικό βάρος η υπνική άπνοια και η αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση
• Τα παχύσαρκα παιδιά εμφανίζουν μυοσκελετικά προβλήματα, αντιμετωπίζουν δε αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση άσθματος
• Στις ψυχολογικές παραμέτρους περιλαμβάνονται χαμηλή αυτοεκτίμηση, δυσαρέσκεια για την εικόνα σώματος, ανησυχία και κατάθλιψη. Ειδικά στην εφηβεία παρατηρούνται επικίνδυνες πρακτικές για την απώλεια βάρους, διατροφικές διαταραχές (ανορεξία ή/και ψυχογενής βουλιμία)
• Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι τα παχύσαρκα παιδιά έχουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής,  η οποία σχετίζεται άμεσα τόσο με τις μειωμένες σωματικές λειτουργίες όσο και με ψυχολογικούς παράγοντες
• Τα παχύσαρκα παιδιά συνήθως δυσκολεύονται στις διαπροσωπικές σχέσεις ενώ συχνά στιγματίζονται απο το κοινωνικό περιβάλλον και υφίστανται κάποιας μορφής βία, συμπεριλαμβανομένου και του bullying

Μακροχρόνιες συνέπειες (εμφανίζονται στην ενήλικη ζωή)

• Πάρα πολλές μελέτες έχουν τεκμηριώσει τη στενή σχέση που υπάρχει μεταξύ της παιδικής και της εφηβικής παχυσαρκίας με την παχυσαρκία στην ενήλικο ζωή. Τα παχύσαρκα παιδιά έχουν πολλαπλάσιες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες, ειδικά εάν έχουν έναν τουλάχιστον παχύσαρκο γονέα. 
• Η παχυσαρκία κατά τη διάρκεια της εφηβείας οδήγεί σε αυξημένη αρτηριακή πίεση αλλά και σε αυξημένη ολική και LDL χοληστερίνη όταν τα άτομα γίνουν νεαροί ενήλικες (30 χρονών)
• Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι η αθηρωμάτωση ξεκινά σε μικρή ηλικία, οπότε οι ενήλικες που ήταν παχύσαρκα παιδιά έχουν πολλαπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων
• Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι η παιδική παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των ενηλίκων, ανεξάρτητα με το αν ο ενήλικας είναι υπέρβαρος, καπνίζει ή έχει επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό 

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία

Lakshman R., Elks C., et al. Childhood obesity. Circulation 2012;126:1770-1779

Biro F., Wien M. Childhood obesity and adult morbidities. Am J Clin Nutr 2010;91(suppl):1499S-1505S

Russell-Mayhew S., McVey G., et al. Mental Health, Wellness, and Childhood Overweight/Obesity. Journal of Obesity 2012 (ID281801)

Kalarchian M., Marcus M. Psychiatric comorbidity of childhood obesity. International Review of Psychiatry 2012;24(3):241-246

Rankin J., Matthews L., et al. Psychological consequences of childhood obesity : psychiatric comorbidity and prevention. Adolescent Health, Medicine and Therapeutics. 2016;7:125-146