Μπορεί ένας αθλητής να πίνει αλκοόλ ;

Αρκετές μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που ασκούνται είναι πολύ πιθανό να καταναλώνουν αλκοόλ, σε μέτριες ποσότητες. Ειδικά στα ομαδικά αθλήματα πολλές φορές η πρόσληψη αλκοόλ ενθαρρύνεται ως ένα μέσο που θα "δέσει" συναισθηματικά την ομάδα, φέρνοντας πιο κοντά τους παίκτες μεταξύ τους. Εξάλλου μετά απο μια νίκη ή/και την κατάκτηση ενός άλλου αθλητικού στόχου (για παράδειγμα την κατάριψη ενός ρεκόρ) είναι πολύ συχνή η κατανάλωση αλκοόλ, η οποία συχνά συνδέεται με την μείωση του στρες στους αθλητές. 

Σε κάποιους ίσως να φαίνεται παράξενο αθλητές να πίνουν αλκοόλ, αφού όποιος ασκείται υιοθετεί συνήθως και άλλες συμπεριφορές που προάγουν την υγεία (όπως π.χ. τη σωστή διατροφή) και η κατανάλωση αλκοόλ κινείται προς την αντίθετη κατευθυνση. Ένας λόγος για τον οποίο ένας αθλητής καταναλώνει αλκοόλ μπορεί να είναι ότι το αλκοόλ, ακριβώς όπως και η άσκηση, σχετίζεται με χαλάρωση και μείωση του άγχους, οπότε συνεργιστικά οι 2 αυτές συμπεριφορές βελτιώνουν την συναισθηματική κατάσταση.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, σε αθλητές που δεν είναι εξαρτημένοι, δε σχετίζεται απαραίτητα με επιβλαβείς για την υγεία συνέπειες, Τί γίνεται όμως με την αθλητική απόδοση ; Πώς σχετίζεται το αλκοόλ με διάφορες παραμέτρους της απόδοσης στον αθλητισμό και τί συνέπειες έχει η υπερκατανάλωση αλκοόλ ;

Αλκοόλ και αθλητική απόδοση

• Η κατανάλωση αλκοόλ πρίν την άσκηση και κατά τη διάρκεια της προπόνησης επηρεάζουν αρνητικά τη θερμορύθμιση και τη συγκέντρωση του αθλητή
• Η αθλητική απόδοση επηρεάζεται αρνητικά. Σε συγκεκριμένου τύπου ασκήσεις οι μεγάλες ποσότητες αλκοόλης σχετίζονται με απώλεια της δύναμης, ενώ εμποδίζεται η οξείδωση των λιπιδίων. Οι αρνητικές επιπτώσεις στη δύναμη και την απόδοση είναι εμφανείς ακόμα και μετά την πάροδο αρκετών ωρών απο τη λήψη αλκοόλης
• Η οξεία κατανάλωση αλκοόλ μειώνει την πρωτεϊνοσύνθεση και αυτή η μείωση είναι δοσοεξαρτώμενη ενώ σχετίζεται και με το χρόνο κατανάλωσης αλκοόλης
• Όσον αφορά στη φάση αποκατάστασης, η κατανάλωση αλκοόλ μειώνει τις αποθήκες γλυκογόνου και παρεμποδίζει την επανυδάτωση 
• Η λήψη αλκοόλης με το υψηλό θερμιδικό της φορτίο (7 θερμίδες/γραμμάριο) μπορεί να επιφέρει αλλαγές στη σύσταση του σώματος του αθλητή, αυξάνοντας το ποσοστό λίπους
• Καταναλώνοντας ένας αθλητής μεγάλες ποσότητες αλκοόλης θέτει τον οργανισμό του σε αυξημένο κίνδυνο αφυδάτωσης

Αρνητικές συνέπειες στην υγεία, σχετικές και με την άσκηση 

• Το αλκοόλ δρα ως αγγειοδιασταλτικό αυξάνοντας την απώλεια υγρών ενώ παρεμβαίνει στους κεντρικούς μηχανισμούς θερμορύθμισης με τελικό αποτέλεσμα την μείωση της θερμοκρασίας του σώματος
• Η κατάχρηση αλκοόλ μειώνει την αντοχή και την ικανότητα εκτέλεσης εργασίας, τόσο σε θερμό όσο και σε ψυχρό περιβάλλον
• Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί υπογλυκαιμία, αφού αναστέλλει τη γλυκονεογένεση στο ήπαρ οπότε παρεμποδίζεται η πρόσληψη γλυκόζης απο τους μύες
• Το αλκοόλ επηρεάζει σημαντικά το κεντρικό νευρικό σύστημα, μειώνει τα αντανακλαστικά, το χρόνο αντίδρασης και την ικανότητα εκτέλεσης λεπτών κινήσεων ακριβείας
• Η κατάχρηση αλκοόλ επηρεάζει την εύρυθμη καρδιακή λειτουργία

Συμπερασματικά...

Μια μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, δηλαδή μικρή ποσότητα σε αραιά χρονικά διαστήματα γενικά δε φαίνεται να επηρεάζει την υγεία του αθλητή. Όμως συνιστάται να αποφεύγεται εντελώς η πρόσληψη αλκοόλ τουλάχιστον 48 ώρες πριν τον αγώνα και οπωσδήποτε να μην καταναλώνεται μετά την άσκηση καθώς σε αυτή τη φάση αποτελεί προτεραιότητα η αποκατάσταση και η επαναφορά απο τραυματισμούς και μυικές βλάβες.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία :

Vella L.D., Cameron-Smith D. Alcohol, Athletic Performance and Recovery. Nutrients 2010;2:781-789

Pesta D., Angadi S.S., et al. The effects of caffeine, nicotine, ethanol and tetrahydrocannabinol on exercise performance. Nutrition & Metabolism 2013;10:71

Position of the Academy of Nutrition and Dietetics, Dieticians of Canada, and the American College of Sports Medicine : Nutrition and Athletic Performance. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics 2016, vol 116. 3