Ποιά η σημασία των γαλακτοκομικών στα παιδιά;

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί) αποτελούν μια βασική ομάδα τροφίμων η οποία έχει να προσφέρει πολλά οφέλη τόσο στα παιδιά όσο και στους εφήβους. Όμως η κατανάλωση γαλακτοκομικών τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί αισθητά και τα περισσότερα παιδιά δεν καλύτπουν πλέον τις ανάγκες τους-ειδικότερα η διατροφή των εφήβων απέχει σημαντικά απο τις συστάσεις και φυσικά αυτό ισχύει και για τα γαλακτοκομικά. 

Αποτέλεσμα αυτής της ανεπάρκειας στην πρόσληψη των αναγκαίων γαλακτοκομικών είναι να εμφανίζονται προβλήματα στην ανάπτυξη αλλά και γενικότερα η υγεία των παιδιών και των εφήβων να επηρεάζεται αρνητικά. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Τι προσφέρουν τα γαλακτοκομικά στα παιδιά και πως σχετίζονται με τις διάφορες παθήσεις ή ασθένειες;

Οφέλη των γαλακτοκομικών

Πλήθος έγκυρων και αξιόπιστων μελετών καταδεικνύουν ότι τα παιδιά που καταναλώνουν τακτικά γαλακτοκομικά (σε σχέση με εκείνα που η διατροφή τους είναι ελλιπής σε αυτά):

1. Εμφανίζουν πιο ομαλή ανάπτυξη (βάρος, ύψος, γνωστική λειτουργία)
2. Προσλαμβάνουν ευκολότερα την απαιτούμενη ποσότητα πρωτεϊνών, η οποία είναι υψηλής βιολογικής αξίας 
3. Εφοδιάζονται με τα απαραίτητα λιπαρά οξέα
4. Καλύτπουν τις ανάγκες τους σε ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο,κάλιο, ψευδάργυρο, ιώδιο, βιταμίνες A, D, B2, B12
   
5. Διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος
6. Έχουν μια φυσιολογική οστική πυκνότητα, άρα έναν υγιή και δυνατό σκελετό
7. Παρουσιάζουν πιο υγιή μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου
8. Έχουν γενικότερα μια πιο ποιοτική διατροφή

Σχέση γαλακτοκομικών και σωματικού βάρους

Οι σχετικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί έχουν δείξει ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών δεν επηρεάζει αρνητικά το βάρος αλλά ούτε και αυξάνει το λίπος σώματος στα παιδιά και στους εφήβους. Μάλιστα σε κάποιες έρευνες φαίνεται ότι τα παιδιά και οι έφηβοι που πίνουν τακτικά γάλα και καταναλώνουν γιαούρτι αρκετές φορές την εβδομάδα διατηρούν πιο εύκολα ένα φυσιολογικό βάρος κι έχουν μεγαλύτερη μυϊκή μάζα, σε σχέση με τα παιδιά που δεν τρώνε γιαούρτι και δεν πίνουν γάλα. 

Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι η καζεϊνη, η βασική πρωτεϊνη του γάλακτος, έχει την ιδιότητα να διασπάται και να απελευθερώνεται σταδιακά στην κυκλοφορία του αίματος, κρατώντας σταθερό το ζάχαρο για περισσότερη ώρα και διατηρώντας κατ αυτόν τον τρόπο την αίσθηση του κορεσμού για περισσότερο χρόνο. 

Επίσης, όσα παιδιά δεν πίνουν γάλα, συνήθως πίνουν πολλούς χυμούς, αναψυκτικά και άλλα ροφήματα πλούσια σε ζάχαρη. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνονται οι θερμίδες που λαμβάνουν και να οδηγούνται έτσι σταδιακά σε αυξημένο σωματικό βάρος. 

Σχέση γαλακτοκομικών και άλλων παθήσεων

Έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών συνδέεται με ελαττωμένη αρτηριακή πίεση, αυτό αποδίδεται στην ευεργετική αναλογία πρωτεϊνών και πεπτιδίων που βρίσκονται στο γάλα. 

Επίσης όσα παιδιά τρώνε γιαούρτι, τυρί και πίνουν γάλα παρουσιάζουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, καθώς σε σχετικές μελέτες βρέθηκε ότι παρουσιάζουν χαμηλότερα τριγλυκερίδια, ολική και LDL χοληστερίνη και σπλαχνικό λίπος. 

Επιπλέον, η συχνή κατανάλωση γαλακτοκομικών σχετίζεται με καλύτερη ρύθμιση του ζαχάρου στο αίμα, αυξημένη ευαισθησία στην ινσουλίνη και μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. 

Συνιστώμενη ποσότητα

Τα παιδιά απο 2-8 ετών συστήνεται να καταναλώνουν 2 μερίδες γαλακτοκομικών ημερησίως. Απο την ηλικία των 2 ετών τα γαλακτοκομικά καλό είναι να είναι ημιαποβουτυρωμένα, για να αποφεύγεται η μεγάλη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών. 
Στις ηλικίες 9-18 ετών η πρόσληψη γαλακτοκομικών συστήνεται να είναι 3 εώς 4 μερίδες την ημέρα, ανάλογα και με τη φυσική δραστηριότητα του παιδιού ή την ενασχόλησή του με κάποιο άθλημα. 

Μια μερίδα γαλακτοκομικών αντιστοιχεί σε 1 φλιτζάνι γάλα (250ml), ή 1 κεσεδάκι γιαούρτι (180-200γρ.) ή 1 μικρό κομμάτι τυρί (30γρ.)   

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία :

Spence LA., et al. The Role of Dairy Products in Healthy Weight and Body Composition in Children and Adolescents. Current Nutrition & Food Science. 2011;7:40-49

Moreno LA., et al. Diary products, yogurt consumption, and cardiometabolic risk in children and adolescents. Nutrition Reviews 2015;73(S1):8-14

Dror DK., Allen LH. Dairy product intake in children and adolescents in developed countries:trends, nutritional contribution, and a review of association with health outcomes. Nutr Rev 2014;72(2):68-81

Funtikova A., et al. Impact of diet on cardiometabolic health in children and adolescents. Nutrition Journal 2015;14:118