Σταφύλι:10 καταπληκτικές θεραπευτικές δράσεις

Όταν ο Ιπποκράτης έλεγε "η τροφή σου να είναι το φάρμακό σου" σίγουρα θα είχε στο νού του και το σταφύλι, μεταξύ άλλων...Το σταφύλι είναι ένα απο τα δημοφιλέστερα φρούτα παγκοσμίως για πολλούς λόγους:είναι εύγεστο, τραγανό, δροσιστικό, μεταφέρεται εύκολα και δεν απαιτείται ιδιαίτερη προετοιμασία για να καταναλωθεί, πέρα απο ένα καλό πλύσιμο. Ταυτόχρονα το συγκεκριμένο φρούτο έχει υψηλή διατροφική αξία και προσφέρει πολλά οφέλη στην υγεία, με το πλήθος των θρεπτικών συστατικών του.

Διατροφική αξία σταφυλιού

Το σταφύλι ως φρούτο είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και φυτικές ίνες ενώ έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό. Ένα μέτριο τσαμπί σταφύλια (25-30 ρώγες) αποδίδει περίπου 100 θερμίδες. Περιέχει αρκετές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία: βιταμίνες Α, C, K, B1 και Β2, φολικό οξύ αλλά και κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, νάτριο, χαλκό.  

Τα πιο σημαντκά όμως συστατικά του σταφυλιού, επειδή σε αυτά οφείλονται κυρίως οι ιδιότητές του, είναι τα αντιοξειδωτικά. Τα σταφύλι είναι εξαιρετική πηγή φαινολών και πολυφαινολών, η περιεκτικότητα των οποίων διαφέρει απο ποικιλία σε ποικιλία αλλά και απο τις συνθήκες καλλιέργειας του αμπελιού. 

Υπάρχουν 5 κατηγορίες αντιοξειδωτικών στα σταφύλια: οι φλαβανόλες και φλαβονόλες  (κατεχίνες, κουρσετίνη κ.α.), τα φαινολικά οξέα, τα στιλβένια (ρεσβερατρόλη κ.α.), τα καροτενοειδή (β-καροτένιο, λουτεϊνη, ζεαξανθίνη). 

Ιδιότητες-ευεργετικές επιδράσεις

1. Αντιοξειδωτική δράση. Προστατεύον τις μεμβράνες των κυττάρων απο τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Μειώνουν επίσης δείκτες οξειδωτικού στρες.
2. Αντιφλεγμονώδη δράση. Η κατανάλωση σταφυλιών μειώνει τα επίπεδα μορίων που σχετίζονται με τη φλεγμονή (όπως π.χ. η ιντερλευκίνη 6 και ο παράγοντας νέκρωσης των όγκων TNF a)
3. Καρδιοπροστατευτική δράση. Σε σχετικές μελέτες έχει φανεί ότι η κατανάλωση σταφυλιών μειώνει την αρτηριακή υπέρταση, ρυθμίζει τα επίπεδα χοληστερίνης (μειώνοντας την LDL και το ρυθμό οξείδωσης αυτής), μειώνει την πιθανότητα προσκόλλησης κυττάρων στα τοιχώματα των αγγείων κ.α.
4. Οφέλη στο διαβήτη.Η πρόσληψη ικανών ποσοτήτων σταφυλιού συνδέεται με καλύτερα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα, καλύτερη ρύθμιση ινσουλίνης και αύξηση της ευαισθησίας στην ορμόνη. Αυτό οφείλεται κυρίως στην υψηλή περιεκτικότητα του σταφυλιού σε φυτικές ίνες αλλά και στο χαμηλό γλυκαιμικό του δείκτη
5. Αντιγηραντική και μακροβιοτική δράση.Η ρεσβερατρόλη (που περιέχεται κυρίως στη φλούδα του σταφυλιού) έχει φανεί ότι ενεργοποιεί κάποια γονίδια που σχετίζονται με τη μακροζωϊα. Σε συνδυασμό και με άλλες υγιεινές συνήθειες στον τρόπο ζωής η κατανάλωση σταφυλιού μπορεί να μας οδηγήσει σε περισσότερα αλλά και ποιοτικότερα χρόνια ζωής  
6. Αντιμικροβιακή δράση, που αποδίδεται κυρίως στα αντιοξειδωτικά του σταφυλιού
7. Αντικαρκινική δράση.Οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του σταφυλιού προσφέρουν μια φυσική ασπίδα προστασίας έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου. Οι μελέτες έχουν επικεντρωθεί σε 3 τύπους κυρίως: καρκίνος μαστού, προστάτη και παχέος εντέρου
8. Οφέλη στο πεπτικό σύστημα. Η κατανάλωση σταφυλιού προστατεύει απο την εμφάνιση δυσκοιλιότητας ενώ ανακουφίζει απο τη δυσπεψία
9. Οφέλη στο νευρικό σύστημα. Τα σταφύλια μπορούν να ενισχύσουν την υγεία του εγκεφάλου και να καθυστερήσουν την εμφάνιση εκφυλιστικών νευρικών νόσων. Κάποιες έρευνες δείχνουν οφέλη ακόμα και σε άτομα με ήπια γνωστική δυσλειτουργία
10. Προστασία όρασης. Η κατανάλωση σταφυλιού μπορεί να καθυστερήσει την απώλεια της όρασης που επέρχεται με την ηλικία και να αποτρέψει την εμφάνιση ωχράς κηλίδας.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Αναφορές

Singh S., et al. Resveratrol, in its natural combinationin whole grape, for health promotion and disease management. Ann N Y Acad Sci 2015;1348(1):150-160

Yang J., Xiao Y. Grape phytochemicals ans associated health benefits. Crit Rev Food Sci Nutr 2013;53(11):1202-25

Georgiev V., et al. Recent Advances and Uses of grape Flavonoids as Nutraceuticals. Nutrients 2014;6(1):391-415

Dohadwala M, et al. Grapes and Cardiovascular Disease. J Nutr 139(9):1788S-1793S