Γιατί τα παιδιά αρνούνται να φάνε (κάτι καινούριο) ;

Είναι αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο τα παιδιά να γίνονται επιλεκτικά κάποιες φορές απέναντι στο φαγητό (ή σε ορισμένα τρόφιμα). Οι γονείς αναφέρουν, με ανησυχία πολλές φορές, ότι το παιδί τρώει πολύ λίγο ή δεν τρώει καθόλου κάποια φαγητά ή αρνείται να φάει κάποιο καινούριο φαγητό που τους προσφέρεται.Τι συμβαίνει με τους μικρούς μας γευσιγνώστες; Γιατί αρνούνται να φάνε, γιατί δε δοκιμάζουν καν ένα καινούριο τρόφιμο που εισάγεται στη διατροφή τους ; 

Αυτή η άρνηση για κάποιο νέο φαγητό ονομάζεται νεοφοβία και είναι σχετικά συχνό φαινόμενο σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, παρατηρείται δε πιο συχνά σε νήπια όταν συμπληρώσουν το πρώτο έτος. Τι φταίει και πως μπορείτε να το αντιμετωπίσετε ; Ψυχραιμία, υπάρχουν λύσεις...

Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό ;

• Μικρή έκθεση σε τρόφιμα μετά τον απογαλακτισμό. Όταν δεν προσφέρονται πολλά και ποικίλα τρόφιμα και σε διαφορετικές μορφές μετά το θηλασμό, τότε το παιδί είναι πολύ πιθανό να αρνείται νέες γεύσεις επειδή δεν του είναι οικείες
• Το προσφερόμενο φαγητό δεν έχει ωραία εμφάνιση, υφή, μυρωδιά ! Εάν ένα φαγητό δε μυρίζει ωραία, έχει σκληρή υφή, έχει κάποια εμφανισιακά προβλήματα (π.χ. έχει διαλυθεί το σχήμα του, είναι στεγνό, δεν έχει ωραία χρώματα...) το πιθανότερο είναι να μη θέλει ούτε να το αγγίξει !
• Διαφορετικό φαγητό απο το συνηθισμένο. Εάν ένα τρόφιμο δεν το αναγνωρίζει (π.χ. γιατί έχει άλλη συσκευασία ή το μαγειρέψατε με άλλο τρόπο) τότε το παιδί πιθανό να αρνηθεί να το φάει. Είναι επίσης πολύ πιθανό να απορρίψει κι ένα τρόφιμο που συνήθως το τρώει μόνο και μόνο επειδή βρίσκεται δίπλα ή ακουμπάει στο "ύποπτο" καινούριο τρόφιμο....
• Κακή διάθεση. Όταν το παιδί είναι κουρασμένο, εκνευρισμένο, ανήσυχο ή του αποσπάσει κάτι άλλο την προσοχή τότε αποφεύγει το φαγητό γενικότερα
• Διάφορες παθήσεις-προβλήματα υγείας. Στην περίπτωση που το παιδί έχει πυρετό, αναιμία, παλινδρόμηση, δυσκοιλιότητα τότε μπορεί να μείνει νηστικό για ώρες ή να τρώει ελάχιστο φαγητό για αρκετές ημέρες
• Μίμηση παρόμοιων συμπεριφορών. Εάν το παιδί δει ότι ένα συγκεκριμένο φαγητό ή τρόφιμο δεν το τρώνε οι γονείς, οι φίλοι του είτε οι συμμαθητές του δεν υπάρχει περίπτωση να το δοκιμάσει !
• Πίεση των γονέων. Αρκετές φορές οι γονείς δημιουργούν το πρόβλημα είτε το επιδεινώνουν με την πίεση τους προς τα παιδιά να φάνε περισσότερο από όσο τα ίδια θέλουν είτε με τη συνεχή αναφορά και συζήτηση που κάνουν γύρω απο αυτό το θέμα. 

Τι μπορείτε να κάνετε

• Προσφέρετε ποικιλία τροφίμων, μαγειρεμένα με διάφορους τρόπους. Εάν για παράδειγμα το παιδί δεν τρώει μαρούλι μπορεί να δοκιμάσει το λάχανο, και εάν δεν τρώει τη φασολάδα μπορεί να του αρέσουν τα φασόλια σαλάτα
• Μην αναμιγνύετε πολλές γεύσεις σε ένα πιάτο, χρησιμοποιήστε τα μπαχαρικά και τα μυρωδικά με προσοχή. Προσπαθήστε να σερβίρετε το πιάτο με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ευδιάκριτα όλα τα τρόφιμα, αν ανακατέψετε το τρόφιμο που δεν του αρέσει με τα υπόλοιπα το πιθανότερο είναι να το καταλάβει και να απορρίψει ολόκληρο το φαγητό !
• Μην πιέζετε το παιδί να φάει αν δε θέλει. Απομακρύνετε το φαγητό εάν δεν του αρέσει και θα του το προσφέρετε μια άλλη φορά, ίσως με διαφορετικό τρόπο. Εκτός των άλλων, η όρεξη των παιδιών παρουσιάζει διακυμάνσεις απο μέρα σε μέρα
• Οργανώστε οικογενειακά γεύματα όσο συχνότερα μπορείτε. Αυτό και μόνο είναι ικανό να κάνει το παιδί να αλλάξει συμπεριφορά απέναντι στο φαγητό. Όταν βρίσκεται με την οικογένεια σε ένα ήσυχο περιβάλλον και μια χαλαρή ατμόσφαιρα και δει τους γονείς ή τα αδέρφια του να τρώνε ποικιλία τροφίμων, τότε και αυτό με τη σειρά του θα δοκιμάσει νέες γεύσεις και σταδιακά θα τις υιοθετήσει    
• Μην απελπίζεστε και μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια. Τα περισσότερα παιδιά που αρνούνται να φάνε κάτι καινούριο χρειάζεται να δουν το φαγητό αυτό στο τραπέζι πάνω απο 10 φορές και μετά θα αρχίσουν να το δοκιμάζουν και ακόμα πιο σταδιακά θα μάθουν να το τρώνε τακτικά και να τους αρέσει

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία 

Harris G., Mason S. Are There Sensitive Periods for Food Acceptance in Infancy ? Curr Nutr Rep 2017;6:190-196

Moding K.J., Birch L.L., Stifter C.A. Infant temperament and feeding history predicts infants' responses to novel foods. Appetite 2014;83:218-225

Infant and Toddler Forum. Why Toddlers Refuse Food