Έλλειψη σιδήρου : κάντε τις σωστές επιλογές !

Ο σίδηρος είναι ένα μέταλλο πολύ μεγάλης σπουδαιότητας για τον ανθρώπινο οργανισμό αφού εμπλέκεται σε πολλές αντιδράσεις του μεταβολισμού και η παρουσία του στα κύτταρα είναι απολύτως απαραίτητη. Αποτελεί βασικό συστατικό της αιμοσφαιρίνης όπου η δράση του είναι η μεταφορά και η αποθήκευση οξυγόνου στα κύτταρα. Ο σίδηρος στον οργανισμό ανακυκλώνεται και οι απώλειές του αντισταθμίζονται με την πρόσληψή του μέσω της διατροφής. Όταν διαταραχθεί η ισορροπία μεταξύ της διαιτητικής πρόσληψης, των αποθηκών και των απωλειών του σιδήρου τότε δεν μπορεί να παραχθεί επαρκής αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων οπότε παρουσιάζεται αναιμία. 
Η αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου (σιδηροπενική αναιμία ή σιδηροπενία) είναι μια απο τις συχνότερες διατροφικές ελλείψεις-ανεπάρκειες σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στα μικρά παιδιά αλλά και στις αναπτυσσόμενες χώρες. 
Για να αυξηθεί ο σίδηρος στον οργανισμό μέσω της διατροφής όλοι γνωρίζουν ότι θα πρέπει να αυξήσουν την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν σίδηρο. Κι όμως αυτό και μόνο δεν αρκεί. Γιατί σημασία δεν έχει μόνο η ποσότητα του σιδήρου που θα εισέλθει στον οργανισμό αλλά και η ποιότητα αυτού. Ίσως όμως το πιο σημαντικό απ' όλα να είναι η απορρόφηση του σιδήρου απο τον οργανισμό, δηλαδή το τελικό ποσό σιδήρου που θα συγκρατήσει ο οργανισμός και θα αποθηκεύσει μετά την απορρόφησή του απο το λεπτό έντερο. 
Είναι λοιπόν χρήσιμο να γνωρίζουμε τα εξής :

1. Ο σίδηρος που περιέχεται στις ζωικές τροφές (συκώτι, μοσχαρίσιο και χοιρινό κρέας, αβγό) απορροφάται σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό απο αυτόν που περιέχεται στα φυτικά τρόφιμα (φακές, σπανάκι, σουσάμι)
2. Η βιταμίνη C βοηθά στην αύξηση της απορρόφησης του σιδήρου, κυρίως αυτού των φυτικών τροφίμων
3. Οι φυτικές ίνες των τροφίμων μειώνουν την απορόφηση του σιδήρου
4. Το ασβέστιο μειώνει την απορρόφηση του σιδήρου, όταν καταναλώνονται ταυτόχρονα
5. Οι ταννίνες που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το τσάι και το κόκκινο κρασί μειώνουν επίσης το διαθέσιμο προς απορρόφηση σίδηρο 

Επειδή το συνολικό ποσό σιδήρου που θα απορροφηθεί και θα αποθηκευθεί τελικά στον οργανισμό εξαρτάται και απο τις υπόλοιπες τροφές που καταναλώνονται στο ίδιο γεύμα, επιλέξτε τους κατάλληλους συνδυασμούς τροφών. Αυξήστε την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε σίδηρο αλλά αποφύγετε να τρώτε στο ίδιο γεύμα τα τρόφιμα εκείνα που δυσκολεύουν τη διαδικασία απορρόφησης-αποθήκευσης.

Αναφορές :

Aspuru K., Villa C., et al. Optimal management of iron deficiency anemia due to poor dietary intake. International Journal of General Medicine 2011;4:741-750

Miller J. L. Iron Deficiency Anemia : A Common and Curable Disease.Cold Spring Harb Perspect med 2013;3:a011866

Alleyne M., Horne M. K., Miller J. L. Individualized treatment for iron deficiency anemia in adults. Am J Med 2008;121(11):943-948