Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση & διατροφή

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι απο τις συχνότερες παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος-υπολογίζεται ότι στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό ατόμων με συμπτώματα παλινδρόμησης αγγίζει εώς και το 30%. Στην πάθηση αυτή τα όξινα γαστρικά υγρά προχωρούν απο το στομάχι προς τον οισοφάγο, προκαλώντας βλάβες στο βλεννογόνο. 

Οι 2 βασικοί προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση της πάθησης είναι η παχυσαρκία και το κάπνισμα. Τα βασικότερα συμπτώματα είναι το χαρακτηριστικό "κάψιμο" στο στήθος και η πίεση στο θώρακα ενώ μπορεί να συνυπάρχει δυσφαγία, δυσκολία στην κατάποση, χρόνιος βήχας, ναυτία. 

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής, μειώνει την παραγωγικότητα στην εργασία και εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στον οισοφάγο (απο οισοφαγίτιδα μέχρι και καρκίνο). 

Σε πρώτη φάση, για την ανακούφιση απο τα συμπτώματα προτείνονται κάποιες αλλαγές στη διατροφή του πάσχοντος αλλά και κάποιες άλλες συνήθειες στην καθημερινότητα που έχει παρατηρηθεί ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματα. 

Όσον αφορά στη διατροφή θα πρέπει να αποφεύγονται :

• Τα μεγάλα σε ποσότητα γεύματα και οι μεγάλες μπουκιές κατά τη μάσηση
• Τα λιπαρά γεύματα, τα τηγανιτά φαγητά και οι "βαριές" πικάντικες σάλτσες (με λιπαρά ή/και τσιγαρισμένα τρόφιμα)
• Τα όξινα φρούτα και οι χυμοί, ιδίως με άδειο στομάχι
• Τα μπαχαρικά και τα έντονα καρυκεύματα στο φαγητό
• Τα άγουρα φρούτα και τα ξηρά φρούτα επίσης
• Η κατανάλωση υγρών μαζί με το φαγητό-ιδιαίτερα το βράδυ να αποφεύγεται η κατανάλωση υγρών τροφίμων (π.χ. γάλα, σούπες κ.α.)
• Η σοκολάτα και τα σιροπιαστά γλυκά
• Τα αεριούχα ποτά (αναψυκτικά κυρίως), το αλκοόλ, ο καφές και το ρόφημα μέντας

Επιπλέον είναι εξίσου σημαντικό να τηρούνται οι συμβουλές που ακολουθούν :

• Αποφεύγεται να ξαπλώσετε, να σκύψετε και να σηκώσετε βάρος για 2-3 ώρς μετά το φαγητό
• Όταν ξαπλώνετε τοποθετείστε ένα μαξιλάρι ή ανυψώστε το πάνω μέρος του κρεβατιού έτσι ώστε να μην βρίσκεστε σε εντελώς οριζόντια θέση 
• Απαλλαγείτε απο το υπερβολικό βάρος. Το περιττό λίπος, ειδικά γύρω απο την κοιλιά, αυξάνει την πίεση στο στομάχι και χειροτερεύει πολύ τα συμπτώματα
• Αποφύγετε τα στενά ρόυχα και τις σφιχτές ζώνες
• Διακόψτε άμεσα το κάπνισμα

Η γαστροισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια πολύ ενοχλητική κατάσταση της οπόιας η διάρκεια, η συχνότητα και η ένταση των συμπτωμάτων διαφέρει πολύ απο άτομο σε άτομο. Το ίδιο ισχύει και για τους τρόπους ανακούφισης. Γι αυτό καλό είναι, πέρα απο τις γενικές οδηγίες, καθένας να παρατηρεί ποιά τρόφιμα είναι εκείνα που τον δυσκολεύουν περισσότερο και να τα αποφεύγει.

Η πλειονότητα των ατόμων που έχει συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης ανακουφίζεται ακολουθώντας τις παραπάνω οδηγίες. Εάν δε συμβεί αυτό, τότε το επόμενο βήμα είναι να χορηγηθεί κάποιο φάρμακο, ακόμα και τότε όμως θα πρέπει να συνεχίσει ο πάσχων να συνεχίσει να ακολουθεί τις συμβουλές που προτείνονται.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία 

Festi D., Scaioli E., et al. Body weight, lifestyle, dietary habits and gastroesophagal disease. World J Gastroenterol 2009;15(14):1690-1701

Kubo A., Block G., et al. Dietary guideline adherence for gastroesophagal reflux disease.BMC Gastroenterology 2014;14:144

Ness-Jensen E., et al. Lifestyle intervention in gastroesophagal refluc disease.Clin Gastroenterol Hepatol 2016;14(2):175-182