Αυξημένο σωματικό βάρος και πίεση αίματος:μια στενή σχέση...

H παχυσαρκία έχει αναγνωρισθεί σήμερα ως ένας απο τους βασικούς παράγοντες αύξησης της αρτηριακής πίεσης. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι εάν το υπερβολικό βάρος σώματος μπορεί κάπως να ελεγχθεί και να αντιμετωπιστεί τότε η υπέρταση θα μειωθεί κατά 48%.

Πώς το αυξημένο βάρος αυξάνει την πίεση;

1) Τα πολλά επιπλέον κιλά σημαίνουν κι αυξημένο όγκο σώματος άρα η αντίσταση στη ροή του αίματος στα αγγεία είναι μεγαλύτερη κι έτσι εμφανίζεται υπέρταση. 

2) Όσα περισσότερα κιλά έχει κάποιος τόσο περισσότερο αίμα χρειάζεται για να μεταφερθούν στα κύτταρα του σώματός του τα θρεπτικά συστατικά, οπότε αυξάνεται η πίεση του αίματος για να ανταπεξέλθει ο οργανισμός στις αυξημένες αυτές ανάγκες. 

3) Η κοιλιακού τύπου παχυσαρκία (η συσσώρευση δηλαδή λίπους γύρω απο την κοιλιά) προκαλεί στένωση των αγγείων και τα κάνει δύσκαμπτα. Έτσι το αίμα δυσκολεύεται να προωθηθεί προς το υπόλοιπο σώμα και η πίεση αυξάνεται περαιτέρω.

4) Ο λιπώδης ιστός, ο οποίος προφανώς είναι αυξημένος στην παχυσαρκία, παράγει κάποιες ορμόνες κι άλλες ουσίες (λεπτίνη, παράγοντας νέκρωσης όγκου, ιντερλευκίνες...) οι οποίες πιστεύεται ότι προκαλούν αύξηση της πίεσης του αίματος μέσω διαφόρων μηχανισμών. 

Απώλεια βάρους και υπέρταση 

Πολλές μελέτες έχουν δείξει μείωση της πίεσης του αίματος όταν συμβαίνει απώλεια βάρους. Για παράδειγμα σε μια μελέτη παρατηρήθηκε μείωση της πίεσης απο 1,4-2,5 mmHg για κάθε κιλό που έχαναν οι συμμετέχοντες. Σε μια άλλη μελέτη η μακροχρόνια απώλεια βάρους (απο 5 εώς 10 κιλά) σε χρονικό διάστημα 5 χρόνων μείωσε την πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης κατά 15% ενώ η μεγαλύτερη απώλεια βάρους (>10 κιλών) μείωσε την πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης κατά 26%.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ακόμα και μια μέτρια απώλεια βάρους (της τάξης του 5-10% του αρχικού) έχει πολύ ωφέλιμα αποτελέσματα αφού μειώνει αισθητά την πίεση. 

Συνεπώς θα πρέπει τα άτομα που έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υπέρταση θα πρέπει να διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος είτε να ενθαρρύνονται να χάσουν έστω και λίγα κιλά, προκειμένου να δουν ελάττωση στην πίεση στο αίμα τους.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία:

Samadian F., et al. Lifestyle Modifications to Prevent and Control Hypertension. IJKD2016;10:237-63

Carey RM., et al. Prevention, Detection, Evaluation, and Management of High Blood Pressure in Adults:Synopsis of the 2017 American College of Cardiology/American Heart Association Hypertension Guideline. Ann Inter Med doi:10.7326/M17-3203