ω 3 λιπαρά: "όπλο" εναντίον των τριγλυκεριδίων!

Τα αυξημένα τριγλυκερίδια είναι ένας απο τους ανεξάρτητους παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Όταν η συγκέντρωσή τους στο αίμα είναι πολύ υψηλή (>500mg/dl) τότε αυξάνεται σημαντικά και ο κίνδυνος παγκρεατίτιδαw, μεταξύ άλλων.
Εκτός απο τα κλασικά φάρμακα για την αντιμετώπιση των αυξημένων τριγλυκεριδίων χρησιμοποιούνται σήμερα κι εναλλακτικές θεραπείες, όπως είναι τα συμπληρώματα ω3 λιπαρών οξέων.

ω 3 λιπαρά-μηχανισμός δράσης

Πολλές μελέτες έχουν δείξει επανειλημμένα ότι η λήψη συμπληρωμάτων ω 3 λιπαρών οξέων μειώνει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα, ακόμα και μετά απο 1 μήνα χρήσης Πώς επιτυγχάνεται όμως αυτό;
Τα συμπληρώματα ω 3 λιπαρών έχει βρεθεί ότι:

1. Μειώνουν τη σύνθεση τριγλυκεριδίων στο ήπαρ
2. Ελαττώνουν τη μετατροπή τριγλυκεριδίων σε VLDL (έναν άλλο τύπο λιπιδίων)
3. Μειώνουν την απελευθέρωση τριγλυκεριδίων στο αίμα
4. Αυξάνουν την απομάκρυνση των τριγλυκεριδίων απο τα VLDL λιπίδια 

Εκτός απο τη δράση αυτή τα ω 3 λιπαρά έχουν επιπλέον οφέλη στο κυκλοφορικό καθώς μειώνουν αρκετούς δείκτες φλεγμονής στον οργανισμό που σχετίζονται με την αθηροσκλήρυνση κι επομένως τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Ποιά ω 3 λιπαρά είναι κατάλληλα και σε ποιά δόση;

Δύο είναι εκείνα τα λιπαρά που έχουν αυτή τη δράση εναντίον των τριγλυκεριδίων, το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το δοκοσανοεξανεϊκό οξύ (DHA). 
Τα ω 3 αυτά λιπαρά οξέα βρίσκονται στη συνήθη δίαιτα σε μικρές σχετικά ποσότητες (περίπου 130mg/ημέρα). Σε αυτές τις συγκεντρώσεις δεν έχει φανεί καμία επίδραση στα τριγλυκερίδια του αίματος. Η υπολιπιδαιμική δράση του EPA και DHA είναι εμφανής σε φαρμακολογικές δόσεις, δηλαδή όταν το άτομο προσλαμβάνει >2 γραμμάρια ω 3 την ημέρα. Γι αυτό και τα συγκεκριμένα ω 3 αποτελούν τα βασικά λιπαρά στα συμπληρώματα διατροφής που προορίζονται για τη μείωση των τριγλυκεριδίων στο αίμα. 
Αρκετές κλινικές μελέτες δείχνουν μείωση των τριγλυκεριδίων εώς και κατά 30% όταν το άτομο προσλαμβάνει EPA+DHA της τάξης των 3-4 γραμμαρίων/ημέρα. 

Είναι ασφαλή τα συμπληρώματα ω 3 ;

Σε γενικές γραμμές τα συμπληρώματα ω 3 λιπαρών οξέων είναι καλά ανεκτά κι ασφαλή. Οι πιο συχνές παρενέργειες που έχουν αναφερθεί είναι κάποιες γαστρεντερικές ενοχλήσεις (ναυτία, διάρροια) σε άτομα που λάμβαναν υψηλές δόσεις (4 γραμμάρια/ημέρα).

Δεν έχει φανεί απο κάποια μελέτη να επηρεάζεται το ήπαρ απο την πρόσληψη ω 3 λιπαρών και δεν έχουν αναφερθεί σημαντικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ ω 3 και άλλων φαρμάκων.

Ωστόσο, δεν είναι γνωστό εάν όσοι έχουν αλλεργία στα ψάρια ή τα θαλασσινά μπορούν να λάβουν με ασφάλεια συμπληρώματα ω 3, καθώς τα συγκεκριμένα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις σε αυτά τα τρόφιμα κι εκείνη είναι η πηγή προέλευσης τους.

Προσοχή....

Παρόλο που τα συμπληρώματα ω 3 λιπαρών είναι γενικά ασφαλή δε θα πρέπει κανείς να τα λαμβάνει χωρίς ιατρική συμβουλή. Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι στα σκευάσματα του εμπορίου τα ω 3 EPA και DHA περιέχονται σε συγκεντρώσεις που ποικίλλουν απο 20 εώς και 80% επί των συνολικών λικπαρών οξέων. Επιπλέον πολλά απο αυτά τα σκευάσματα προέρχονται απο πρώτες ύλες, που είναι πολύ πιθανό να είναι επιμολυσμένες με βαρέα μέταλλα...

Συμβουλευτείτε λοιπόν οπωσδήποτε το γιατρό σας για να σας πει: 1) αν χρειάζεστε ω 3 λιπαρά και σε ποιά δοσολογία και 2) ποιά σκευάσματα της αγοράς είναι τα πιο ασφαλή για εσάς.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία

Backes J., et al. The clinical relevance of omega-3 fatty acids in the management of hypertriglyceridemia. Lipids in Health and Disease 2016;15:118

Shearer G., et al. Fish oil-how does it reduce plasma triglycerides? Biochim Biophys Acta 2012;1821(5):843-851

Fialkow J. Omega-3 Fatty Acids Formulations in Cardiovascular Disease:Dietary Supllements are Not Substitutes for Prescription Products Am J Cardiovasc Drugs 2016;16:229-239

Bradberry JC., et al. Overview of Omega-3 Fatty Acids Therapies. P&T 2013;vol.38.No11