Υπέρταση στα παιδιά:αίτια, επιπτώσεις, θεραπεία

Παρόλο που η υπέρταση στα παιδιά έχει αναγνωρισθεί ως μία σημαντική πάθηση εδώ και 4 περίπου δεκαετίες, στις μέρες μας δυστυχώς δε διαγιγνώσκεται εγκαίρως επειδή, ίσως, υποεκτιμάται.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική επειδή η παιδική υπέρταση σχετίζεται με αρκετές παθήσεις. Κάποιες απο τις επιπλοκές είναι αναστρέψιμες οπότε θα πρέπει να αντιμετωπιστούν πριν   προκαλέσουν μόνιμες βλάβες. 

Ποιά είναι τα αίτια;

Η υπέρταση στα παιδιά διακρίνεται σε δυο κατηγορίες, στην πρωτοπαθή και στη δευτεροπαθή υπέρταση. Στην πρωτοπαθή πάθηση τα αίτια δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένα κι έχουν να κάνουν με κληρονομικότητα ή με τον τρόπο ζωής. Η δευτεροπαθής υπέρταση εμφανίζεται ως το αποτέλεσμα άλλων υποκείμενων παθήσεων, όπως είναι παθήσεις των νεφρών, παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος κ.α. Δευτεροπαθής υπέρταση μπορεί να προκύψει και μετά απο τη λήψη κάποιων φαρμάκων.

Ποιές οι επιπτώσεις;

Είναι ξεκάθαρο ότι η υπέρταση στα παιδιά οδηγεί σε αυξημένη πίεση στην ενήλικο ζωή κι έχει αρνητικές επιδράσεις στη καρδιά και στα αγγεία. Επίσης έχει ως αποτέλεσμα:

1. Υπερτροφία της αριστερής κοιλίας (δηλαδή πάχυνση του τοιχώματος της αρ. κοιλίας της καρδιάς) που σχετίζεται με καρδιαγγειακά νοσήματα
2. Πρόωρη αθηροσκλήρωση. Εμφανίζεται συχνά στα παιδιά με υπέρταση στένωση των καρωτίδων, εναπόθεση δηλαδή διαφόρων συστατικών στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών που βρίσκονται σε κάθε πλευρά του λαιμού
3. Μικρο αλβουμινουρία, δηλαδή μικρή συγκέντρωση αλβουμίνης στα ούρα. Αυτός είναι ένας δείκτης επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας και προβλέπει την ανάπτυξη/εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων 

Ποιά παιδιά βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο;

Αυξημένη πίεση αίματος έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν:

• Παιδιά υπέρβαρα ή παχύσαρκα
• Όσα παιδιά έχουν αυξημένο σπλαχνικό λίπος (συσσώρευση λίπους γύρω απο την περιοχή της κοιλιάς)
• Παδιά που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλατιού
• Τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια
• Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας (προεφηβεία και εφηβεία)

Πως αντιμετωπίζεται η υπέρταση στα παιδιά;

Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της υπέρτασης στην παιδική ηλικία είναι η αλλαγή στον τρόπο ζωής. Συστήνεται διατροφική παρέμβαση για την υϊοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών αλλά και άσκηση σε καθημερινή βάση. Επίσης σημαντικό είναι να βρίσκεται το παιδί σε ένα φυσιολογικό βάρος, οπότε (αν χρειαστεί) συστήνεται και απώλεια βάρους.

Εάν αυτή η παρέμβαση δεν αποδώσει τότε ενδεχομένως το παιδί να χρειαστεί να λάβει και φάρμακα, ταυτόχρονα με δίαιτα και άσκηση. 

Αθανασία Κακλαμάνου 

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Πηγή: Goutham  R. Diagnosis, Epidemiology and Management of Hypertension in Children. Pediatrics 2016;138(2):e20153616