Όταν μια αθλήτρια κάνει δίαιτα...

Γιατί κάνουν δίαιτα οι γυναίκες αθλήτριες;

Οι αθλήτριες υποβάλλουν συχνά τον ευατό τους σε κάποιας μορφής δίαιτα ή ειδική διατροφή για να πετύχουν διάφορους στόχους. Οι σημαντικότεροι είναι:

1. Για να διατηρήσουν ένα σταθερό βάρος ή να έχουν απώλεια βάρους, είτε γιατί το επιβάλλει το άθλημά τους είτε για να έχουν μια καλή εικόνα σώματος
2. Για να επιτύχουν το επιθυμητό λίπος ώστε να βελτιώσουν την απόδοσή τους
3. Για να είναι πιο υγιείς 
4. Λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων ή άλλων κοινωνικών παραγόντων (πολλές κοπέλες επηρεάζονται έντονα απο τα social media κι ακολουθούν τη διατροφή που προτείνουν διάφορα γνωστά πρόσωπα ή αθλητές υψηλού επιπέδου)

Οι δημοφιλέστερες δίαιτες...

Εκτός απο την τυπική δίαιτα, στην οποία μια γυναίκα αθλητής μειώνει σημαντικά τις ημερήσιες θερμίδες, υπάρχουν κι άλλες δίαιτες που γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς τελευταία. Αυτές είναι: η δίαιτα χωρίς γλουτένη, η χορτοφαγική δίαιτα, η πρωτεϊνική δίαιτα, η παλαιολιθική δίαιτα κι άλλες λιγότερο δημοφιλείς. 

Στην τυπική δίαιτα οι αθλήτριες μειώνουν πολύ τις θερμίδες που προσλαμβάνουν καθημερινά, είτε τρώγοντας "μη παχυντικά" γεύματα (σαλάτες, γιαούρτι με φρούτα κλπ) είτε μένοντας νηστικές για αρκετές ώρες, είτε πίνοντας μόνο γάλα κι άλλα ροφήματα light. 

Στις ειδικές δίαιτες αποκλείονται μια ή περισσότερες ομάδες τροφίμων. Για παράδειγμα στη δίαιτα ελεύθερη γλουτένης η αθλήτρια δεν καταναλώνει τρόφιμα που περιέχουν κριθάρι, σιτάρι και σίκαλη. Ενώ στην πρωτεινική δίαιτα περιορίζονται σημαντικά οι υδατάνθρακες, ειδικά η σύνθετη μορφή τους (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι κλπ).

Ποιές οι συνέπειες;

Κάθε δίαιτα, όταν δεν επιβλέπεται απο διατροφολόγο, είναι δυνητικά επικίνδυνη κι αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο παρενεργειών, ήπιων εώς και πολύ σοβαρών.

Όσο πιο χαμηλή σε θερμίδες είναι μια δίαιτα ή όσο πιο πολλά τρόφιμα-φαγητά αποκλείονται απο τη διατροφή τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.

Οι δίαιτες χαμηλών θερμίδων έχουν ως αποτέλεσμα:

• ορμονικές διαταραχές (επιπλοκές στον κύκλο)
• αρνητικές επιπτώσεις στη σκελετική υγεία (μειωμένη οστική πυκνότητα)
• μειωμένη λειτουργιά του ανοσοποιητικού (αυξημένη ευαισθησία σε τραυματισμούς και λοιμώξεις)
• αλλαγές στη διάθεση (συχνότερη εμφάνιση μελαγχολίας και θλίψης)
• δυσλειτουργία του ενδοθηλίου (εσωτερικό τοίχωμα αγγείων)

Στην περίπτωση που η αθλήτρια ακολουθεί ειδική διατροφή, ακόμα κι αν προσλαμβάνει τις θερμίδες που χρειάζεται, παρατηρούνται διατροφικές ελλείψεις:

• έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων (ειδικά ασβεστίου και σιδήρου)
• μειωμένη πρόσληψη πρωτεινών (στη χορτοφαγική διατροφή)
• μειωμένη πρόσληψη απαραίτητων λιπαρών οξέων

Συνδυαστικά, όλες αυτές οι ελλείψεις έχουν δραματική επίπτωση τόσο στην αθλητική απόδοση όσο και στη γενικότερη υγεία των αθλητριών. Έτσι, δε μπορεί να γίνει ομαλά η πρωτεινοσύνθεση ούτε και η αναπλήρωση γλυκογόνου στους μύες, οπότε επηρεάζεται και η δύναμη αλλά και η αντοχή. Τέλος, η αθλήτρια είναι πιο επιρρεπής σε τρυματισμούς αλλά κι όταν τραυματιστεί δεν αναρρώνει σε σύντομο χρονικό διάστημα. 

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Πηγή: Cialdella-Kam L., et al. Vegetarian, Gluten-Free, and Energy Restricted Diets in Female Ahletes. Sports 2016;4:50