Χημικές δίαιτες : ναί ή όχι και γιατί

Οι χημικές δίαιτες δεν είναι κάτι καινούριο-έχουν μπει στη ζωή μας εδώ και πολλά χρόνια κι αποτελούν σημαντικό μέρος στην ύλη διάφορων περιοδικών, ιστοσελίδων και γενικά μέσων επικοινωνίας (κάθε μέσο που ασχολείται με θέματα διατροφής είναι σίγουρο ότι θα προτείνει κάποια στιγμή κάποια δίαιτα αυτού του τύπου).

Αυτές οι δίαιτες απευθύνονται κυρίως σε γυναίκες αλλά και σε όποιον θέλει να χάσει κιλά πάση θυσία και με οποιοδήποτε κόστος. Υπόσχονται μαγικά αποτελέσματα ("χάστε 3 κιλά σε 2 ημέρες" ή "πως θα απαλλαγείτε σε 1 εβδομάδα εύκολα απο το λίπος της κοιλιάς...") και είναι πολύ δημοφιλείς ακόμα και στη σύγχρονη εποχή, παρόλο που δεν υποστηρίζονται επιστημονικά ούτε η αποτελεσματικότητα αλλά ούτε και (πολύ περισσότερο) η ασφάλεια τους. 

Τι είναι οι χημικές δίαιτες στην πράξη 

Οι χημικες δίαιτες είναι προγράμματα διατροφής που βασίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων και αποκλείουν όλες τις υπόλοιπες. Με αυτό τον τρόπο προκαλούνται στον οργανισμό διάφορες χημικές αντιδράσεις που σκοπό έχουν να "κάψουν" το λίπος ενεργοποιώντας το μεταβολισμό μας. 

Μια τυπική χημική δίαιτα περιλαμβάνει κυρίως πρωτεϊνη (βοδινό, αρνί, χοιρινό, κοτόπουλο, ψάρι, αβγά) σε συνδυασμό με λαχανικά, ωμά ή βραστά. Το γεύμα συνοδεύεται με μυρωδικά και βότανα (λεμόνι, ξύδι, ρίγανη, βασιλικό κ.α.) ενώ απαγορεύονται οι υδατάνθρακες (ψωμί & δημητριακά, ζυμαρικά, φρούτα, γαλακτοκομικά. Αυτή είναι η βασική σύσταση ενώ κυκλοφορούν και πολλές παραλλαγές της συγκεκριμένης δίαιτας.

Οι χημικές δίαιτες οδηγούν στο σχηματισμό ουσιών που ονομάζονται κετόνες γι αυτό και ονομάζονται πιο σωστά "κετογονικές δίαιτες".

Γιατί είναι τόσο δημοφιλείς 

1. Προκαλούν μεγάλη απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα
2. Είναι εύκολες και δε χρειάζονται ιδιαίτερη προετοιμασία (π.χ. δύσκολο μαγείρεμα)
3. Προσφέρουν κορεσμό, χορταίνει δηλαδή κανείς σχετικά εύκολα

Ποιά τα αρνητικά...

1. Είναι μονότονες (κάθε μέρα το ίδιο φαγητό...) οπότε καταντούν βαρετές !
2. Τα κιλά τα οποία χάνονται είναι κυρίως μύες και οστική μάζα παρά λίπος
3. Προκαλούν κετοοξέωση. Ο οργανισμός, ειδικά ο εγκέφαλος και το νευρικό σύστημα που εξαρτώνται απο τους υδατάνθρακες αναγκαστικά αναζητούν άλλες πηγές ενέργειας. Στη χημική δίαιτα καταναλώνονται λίπη και πρωτεϊνες οπότε παράγονται κετόνες, ουσίες επικίνδυνες που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε θάνατο...
4. Η έλλειψη υδατανθράκων προκαλεί ζαλάδες, αδυναμία, κόπωση και εκνευρισμό
5. Αφού απαγορεύονται τα φρούτα και δημητριακά ολικής άλεσης το έντερο δε λειτουργεί σωστά οπότε προκαλείται δυσκοιλιότητα
6. Δε λαμβάνονται όλες οι απαραίτητες βιταμίνες με τις γνωστές συνέπειες...
7. Η υψηλη περιεκτικότητα της δίαιτας σε κορεσμένα λιπαρά οδηγεί σε αύξηση της χοληστερίνης του αίματος
8. Περιέχουν πολύ λίγες θερμίδες, κάτω απο 1000, οπότε είναι στερητικές σε πολλαπλά επίπεδα
9. Τα κιλά που χάνονται με θεαματικό τρόπο το ίδιο εύκολα επαναπροσλαμβάνονται !
10. Ο οργανισμός αποδιοργανόνεται στην ουσία επειδή δε λαμβάνει ό,τι του είναι αναγκαίο οπότε σταδιακά αντιδρά, μειώνει τις καύσεις του και ο μεταβολισμός τότε καθηλώνεται...
11. Δεν υιοθετούνται σωστές διατροφικές συνήθειες
12. Για όλους τους παραπάνω λόγους δε μπορεί (και κυρίως δεν πρέπει) να ακολουθεί κανείς αυτές τις δίαιτες για μεγάλο χρονικό διάστημα

Συμπερασματικά...

Μπορεί μεν οι χημικές δίαιτες να έχουν εντυπωσιακά και άμεσα αποτελέσματα όμως τα κιλά που χάνονται δε διατηρούνται για πολύ ενώ οι συνέπειες απο την εφαρμογή μας τέτοιας δίαιτας είναι, πολλές φορές, ανεπανόρθωτες, τόσο στο μεταβολισμό όσο και στην υγεία γενικότερα.

Μη μπαίνετε στον πειρασμό να ακολουθήσετε μια τέτοια δίαιτα για κανένα λόγο. Έχει αποδειχθεί, τόσο επιστημονικά όσο και εμπειρικά ότι σε όσους εφαρμόζουν τέτοιες πρακτικές ο οργανισμός τους δύσκολα επανέρχεται στις φυσιολογικές του λειτουργίες, ακόμα κι αν η χημική δίαιτα εφαρμόζεται για μικρό χρονικό διάστημα.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc