Η διατροφή της μητέρας που θηλάζει

Ο αποκλειστικός θηλασμός κατά τη διάρκεια των πρώτων 6 μηνών της ζωής του βρέφους είναι γνωστό ότι προσφέρει πολλά και σημαντικά οφέλη στο παιδί. Το μητρικό γάλα θα πρέπει να είναι επίσης μια βασική πηγή ενέργειας και θρεπτικών συστατικών απο τον 6ο μέχρι και τον 24ο μήνα ζωής του παιδιού. 

Η διατροφή της μητέρας που θηλάζει είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς μαζί με την ανάπαυση και τους συχνούς θηλασμούς είναι οι 3 βασικοί παράγοντες απο τους οποίους εξαρτάται η επιτυχία του θηλασμού. Εάν η μητέρα δεν τρέφεται σωστά κατά τη διάρκεια του θηλασμού μπορεί να επηρεαστεί η ποιότητα και η ποσότητα του γάλακτος κι επομένως η ομαλή ανάπτυξη του βρέφους. 

Ποιές οι διατροφικές ανάγκες της θηλάζουσας;

Ενέργεια: H μητέρα που θηλάζει έχει αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Συγκεκριμένα, χρειάζεται 500 θερμίδες επιπλέον την ημέρα. Η απαιτούμενη ενέργεια θα προέλθει (εκτός της διατροφής) απο την αποθήκευση λίπους κατά τη διάρκεια της κύησης (2-5 κιλά συνήθως). Εάν η μητέρα κάνει αυστηρή δίαιτα για να χάσει γρήγορα βάρος αυτό θα επηρεάσει την παραγωγή μητρικού γάλακτος.

Πρωτεϊνη: Η συνιστώμενη πρόσληψη πρωτεϊνης κατά τη διάρκεια του θηλασμού είναι 25 γραμμάρια επιπλέον την ημέρα. Ο θηλασμός θεωρείται επιτυχής όταν το μωρό παίρνει το βάρος που χρειάζεται κι αναπτύσσεται φυσιολογικά. 

Βιταμίνες-Μέταλλα: Και οι υδατοδιαλυτές αλλά και οι λιποδιαλυτές βιταμίνες περνούν στο μητρικό γάλα κι αν η μητέρα έχει έλλειψη σε αυτές τότε και το γάλα θα είναι ανεπαρκές στα συγκεκριμένα στοιχεία. Από την άλλη, η περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορο είναι ανεξάρτητη απο τη δίαιτα της μητέρας.  

Η θηλάζουσα μητέρα βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο διατροφικών ελλείψεων εάν: 1) είναι μικρότερη απο 18 ετών, 2) κάνει αυστηρή δίαιτα, 3) καπνίζει, 4) πήρε λίγα κιλά κατά την εγκυμοσύνη, 5) είναι χορτοφάγος, 6) πάσχει απο κάποιο νόσημα ή γενικά έχει πολύ μικρό σωματικό βάρος.  

Υπάρχουν "απαγορευμένες" τροφές;

Σε αρκετές περιπτώσεις οι θηλάζουσες μητέρες επηρεάζονται από αντιλήψεις κι απο διάφορα ήθη που διαδίδονται απο γενιά σε γενιά οπότε αλλάζουν τη διατροφή τους βγάζοντας κάποια συγκεκριμένα φαγητά. 

Για παράδειγμα, λένε ότι η μητέρα που θηλάζει πρέπει να αποφεύγει τα πικάντικα τρόφιμα επειδή προκαλούν κολικούς, αέρια, διάρροια κι εξανθήματα στο βρέφος. Η αλήθεια είναι ότι αυτά τα φαγητά μπορεί να αλλάζουν τη γεύση του μητρικού γάλακτος αλλά κατά τ άλλα δεν επηρεάζει την υγεία των βρεφών ούτε τη συμπεριφορά τους. 

Επιπλέον, τα τρόφιμα που προκαλούν φούσκωμα ή αέρια στη μητέρα (λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο κ.α.) δεν επηρεάζουν το έντερο του βρέφους αφού οι φυτικές ίνες δεν περνούν στο μητρικό γάλα. Παρομοίως και τα όξινα τρόφιμα (ντομάτα, εσπεριδοειδή και φρούτα όπως ο ανανάς) δεν επηρεάζουν το γάλα αφού δεν αλλάζουν το ph του πλάσματος. 

Άρα δε χρειάζεται η μητέρα κατά τη διάρκεια του θηλασμού να περιορίσει τις επιλογές της αλλά πρέπει να καταναλώνει τα πάντα με μέτρο. Τρώγοντας απο όλα τα τρόφιμα το βρέφος έρχεται σε επαφή με περισσότερες γεύσεις κι είναι πολύ πιο εύκολο μετά, στην παιδική ηλικία, να μάθει να τρώει όλα τα φαγητά αφού θα του είναι οικείες οι γεύσεις.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία

Kominiarek MA., et al. Nutrition Recommendations in Pregnancy and Lactation. Med Clin North Am 2016;100(6):1199-1215

Jeong G., Won Park S., et al. Maternal food restrictions during breastfeeding. Korean J Pediatr 2017;60(3):70-76

Koletzko B., Godfrey KM., et al. Nutrition During Pregnancy, Lactation and Early Childhood and its Implications for Maternal and Long-Term Child Health:The Early Nutrition Project Recommendations Ann Nutr Metab 2019;74:93-10