Ψυχογενής βουλιμία:τα συμπτώματα και η αντιμετώπιση της

Η ψυχογενής βουλιμία είναι μια ψυχιατρική διαταραχή με δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις. Εμφανίζεται κυρίως στις γυναίκες (90% των περιπτώσεων) σε νεαρές ηλικίες. Υπολογίζεται ότι 2-4% των γυναικών με διατροφικές διαταραχές έχουν βουλιμία ενώ το ποσοστό ψυχογενούς ανορεξίας είναι χαμηλότερο (0,5%-2%). 

Τι συμβαίνει στη βουλιμία;

Βασικό χαρακτηριστικό της βουλιμίας είναι η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πρακτικά, το άτομο "καταβροχθίζει" μια υπερβολική ποσότητα φαγητού (συνήθως τροφές πλούσιες σε θερμίδες) και τη στιγμή που συμβαίνει αυτό νιώθει ότι δε μπορεί να σταματήσει, η συμπεριφορά αυτή δηλαδή είναι ανεξέλεγκτη. Αμέσως μετά το φαγητό ακολουθούν "αντισταθμιστικές" συμπεριφορές, με συναισθήματα ενοχής και τύψεων. Δηλαδή το άτομο με βουλιμία προκαλεί εμετό, κάνει χρήση καθαρτικών και γυμνάζεται έντονα προκειμένου να αποφύγει την αύξηση βάρους.

Στις περισσότερες περιπτώσεις το βάρος του ατόμου παραμένει στα ίδια επίπεδα, ούτε δηλαδή χάνει βάρος ούτε και παίρνει κιλά.

Πότε ένα άτομο χαρακτηρίζεται βουλιμικό;

Όταν κάποιος παρουσιάζει επεισόδια ανεξέλεγκτης πρόσληψης τροφής κατά μέσο όρο 1 φορά/εβδομάδα τουλάχιστον για 3 μήνες και ταυτόχρονα υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για την εικόνα και το βάρος σώματος τότε το άτομο πιθανότατα πάσχει απο βουλιμία. 

Αν το άτομο παρουσιάζει τέτοιες συμπεριφορές για διάστημα περισσότερο απο 8-13 φορές/εβδομάδα η κατάσταση θεωρείται σοβαρή. 

Συμπτώματα-συνέπειες

Η ψυχογενής βουλιμία μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία κι επηρεάζει πολύ τόσο την επαγγελματική όσο και την προσωπική ζωή του ατόμου που πάσχει. 

Οι συνήθεις επιπτώσεις είναι:

• Διάβρωση του σμάλτου των δοντιών και ουλίτιδα (λόγω των επαναλαμβανόμενων εμετών)
• Ελλείψεις σε βιταμίνες, μέταλλα κι ιχνοστοιχεία-ηλεκτρολυτικές διαταραχές
• Οίδημα και υποπρωτεϊναιμία (λόγω κατάχρησης φαρμάκων)
• Διόγκωση των παρωτίδων (απο τα αυξημένα γαστρικά υγρά λόγω εμετού)
• Ουλές ή κάλους στα δάκτυλα των χεριών
• Πιθανότητα γαστρορραγίας κατά των επεισοδίων υπερφαγίας
• Φλεγμονή του οισοφάγου (λόγω των συχνών εμετών)  
• Πεπτικά έλκη και δυσκοιλιότητα

Αντιμετώπιση

O οικογενειακός γιατρός παίζει σημαντικό ρόλο επειδή πρώτος εκείνος συνήθως αναγνωρίζει το πρόβλημα. Απο κει και πέρα εμπλέκονται πολλές ιατρικές ειδικότητες, μεταξύ των οποίων κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει ο ψυχίατρος. 

Ο πάσχων απο ψυχογενή βουλιμία θα πρέπει οπωσδήποτε να κάνει ψυχοθεραπεία, απο εξειδικευμένο θεραπευτή.Συνήθως συνυπάρχουν ψυχιατρικές διαταραχές με τη βουλιμία (κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, κρίσεις πανικού κ.α.).

Επιπλέον τις περισσότερες φορές θα χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή για να αντιμετωπιστούν οι μακροχρόνιες συνέπειες στον οργανισμό.

Στη θεραπευτική αντιμετώπιση θα πρέπει να συμμετέχει όλη η οικογένεια και να υπάρχει δέσμευση και απο τις δύο πλευρές αλλά και υπομονή. 

Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της διατροφικής αυτής διαταραχής έχει και ο διατροφολόγος, ο οποίος θα συμβουλέψει για τις κατάλληλες επιλογές τροφίμων και θα εκπαιδεύσει σε μια διατροφική συμπεριφορά ούτως ώστε να επανέλθει το άτομο σε ισορροπημένη θρεπτική κατάσταση.

Για να είναι επιτυχημένη η θεραπεία οφείλει να είναι εξατομικευμένη και να λαμβάνει υπ όψιν τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή ξεχωριστά.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία

Castilo M, Weiselberg E. Bulimia Nervosa/Purging Eating. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care2017;47(4):85-94

Harrington BC., Jimerson M., et al. Initial Evaluation, Diagnosis, and Treatment of Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa. Am Fam Physician 2015;91(1):46-52

Westmoreland P., et al. Medical complications of Anorexia Nervosa and Bulimia. Am J Med 2016;129(1):30-7

www.anasa.com.gr