Μεταβολικό σύνδρομο:ποιά η κατάλληλη διατροφή;

To μεταβολικό σύνδρομο είναι μια παθολογική κατάσταση όπου συνυπάρχουν δύο ή περισσότερες διαφορετικές παθήσεις. Αυτές οι παθήσεις είναι: η παχυσαρκία (ειδικά η κοιλιακού τύπου), η υπεργλυκαιμία (αυξημένο ζάχαρο στο αίμα), η δυσλιπιδαιμία (υψηλά τριγλυκερίδια ταυτόχρονα με χαμηλή HDL χοληστερόλη στο αίμα) και η υπέρταση. 

Τα τελευταία χρόνια η επίπτωση του μεταβολικού συνδρόμου έχει αυξηθεί δραματικά, τόσο που να θεωρείται απο κάποιους ειδικούς ως η επιδημία της σύγχρονης εποχής. Η συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου αυξάνεται συνεχώς στις αναπτυσσόμενες χώρες και σε άτομα χαμηλότερου οικονομικού επιπέδου, καπνιστές, αλλά και σε άτομα με καθιστική ζωή και ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. 

Αρκετά διατροφικά πρότυπα έχουν μελετηθεί όσον αφορά στην αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου. Οι βασικότερες διαιτητικές παρεμβάσεις μαζί με τα αποτελέσματα τους παρουσιάζονται συνοπτικά. 

Υποθερμιδικές δίαιτες

Σε αυτές τις δίαιτες ο ασθενής λαμβάνει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα όπου οι θερμίδες που περιέχονται είναι λιγότερες απο αυτές που χρειάζονται, ώστε να προκληθεί απώλεια βάρους. Είναι απο τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους καθώς η απώλεια βάρους έχει ως συνέπεια καλύτερη ρύθμιση του ζαχάρου, μείωση του λίπους, ελάττωση της πίεσης του αίματος και μείωση των δεικτών φλεγμονής στο αίμα (βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του συνδρόμου).

Δίαιτες πλούσιες σε ω 3 λιπαρά

Αρκετές διαφορετικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι δίαιτες που περιλαμβάνουν υψηλές ποσότητες των απαραίτητων λιπαρών οξέων ω 3 είναι δυνατόν να μειώσουν τα τριγλυκερίδια και τους δείκτες φλεγμονής. Όμως η αποτελεσματικότητά τους απέναντι στη θεραπευτική αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου συνολικά δε φαίνεται να είναι τόσο ισχυρή. 

Δίαιτες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη

Μια δίαιτα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (πλούσια δηλαδή σε τρόφιμα που ανεβάζουν απότομα το ζάχαρο στο αίμα) έχει φανεί ότι οδηγεί σε σε αντίσταση στην ινσουλίνη και διαβήτη, υπερτριγλυκεριδαιμία, παχυσαρκία και καρδιαγγειακά νοσήματα. Οπότε αποκλείοντας αυτές τις τροφές απο την καθημερινή διατροφή έχουμε μείωση όλως των ανωτέρω. Τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη είναι κυρίως τα έτοιμα τυποποιημένα τρόφιμα και σνακ (αναψυκτικά, μπισκότα, κρουασάν κι άλλα γλυκίσματα πλούσια σε ζάχαρη). 

Διατροφή με μικρά συχνά γεύματα

Το να διασπάσει κανείς την ποσότητα του φαγητού μέσα στην ημέρα σε μικρότερα γεύματα είναι μια πρακτική που βοηθά στην απώλεια βάρους, στην απώλεια λίπους και στη μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Όμως εάν δεν υπάρχει και ποιοτική σύσταση σε αυτά τα γεύματα τότε το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό. 

Μεσογειακή δίαιτα

Η συνεισφορά της διατροφής Μεσογειακού τύπου στην πρόληψη των χρόνιων νισημάτων είναι καλά τεκμηριωμένη. Όσο πιο κοντά βρίσκονται οι διατροφικές συνήθειες στη Μεσογειακή δίαιτα τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει κάποιος να αντιμετωπίσει επιτυχώς το μεταβολικό σύνδρομο. Κι αυτό γιατί η Μεσογειακή δίαιτα βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ, συμβάλλει ουσιαστικά στην απώλεια βάρους (λόγω των φυτικών ινών), ελαττώνει την πίεση και μειώνει σημαντικά τους δείκτες φλεγμονής, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην υψηλή ποσότητα αντιοξειδωτικών που περιέχει. 

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία

Iglesia, Loria-Kohen V., et al. Dietary Strategies Implicated in the Prevention and Treatment of Metabolic Syndrome. Int J Mol Sci 2016;17;1877

Rochlani Y., Pothineni NV., et al. Metabolic syndrome:pathophysiology, management, and modulation by natural compounds. Ther Adv Cardiovasc Dis 2017;11(8):215-225

Daniele ND., Noce A., et al. Impact of Mediterranean diet on metabolic syndrome, cancer and longevity. Oncotarget 2017;8(5):8947-8979