Τί εννοούμε "γλυκό" ;
Όταν λέμε γλυκό εννοούμε ο,τιδήποτε περιέχει προστιθέμενα ζάχαρα. Δηλαδή ως γλυκό νοείται κάθε τρόφιμο που έχει προστεθεί ζάχαρη ή κάποιο υποκατάστατο αυτής (πχ μαλτιτόλη, ερυθριτόλη, άμυλο καλαμποκιού, σιρόπι σφενδάμου, μέλι, μελάσα κλπ).
Άρα απο ένα απλό σοκολατάκι κι ένα σοκολατούχο γάλα, απο ένα μπισκότο ή ένα κουλουράκι έως και ένα κομμάτι κέικ, απο ένα ρυζόγαλο μέχρι και μια τούρτα ή ένα μπακλαβά και μια καρυδόπιτα, όλα αυτά θεωρούνται γλυκά.
Πόσα γλυκά μπορώ να τρώω;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη σύσταση για το πόσα γλυκά μπορεί να τρώει κάποιος μέσα στην εβδομάδα. Όμως υπάρχει ανώτατο όριο για την πρόσληψη ζάχαρης και απλών ζαχάρων γενικότερα. Έτσι, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συστήνει η πρόσληψη ζάχαρης να μην ξεπερνά το 10% των θερμίδων που λαμβάνει κανείς καθημερινά. Δηλαδή για ένα μέσο ενήλικα που χρειάζεται να καταναλώνει 2000 θερμίδες, οι θερμίδες απο τη ζάχαρη δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 200 (άρα θα πρέπει να τρώει έως 10 κουταλάκια ζάχαρη την ημέρα). Αυτή η σύσταση προτείνεται να είναι ακόμα μικρότερη (5% των συνολικών θερμίδων) καθώς αυτό θα οδηγήσει σε ακόμα λιγότερα προβλήματα υγείας .
Απο την άλλη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) συστήνει η πρόσληψη ζάχαρης να μην ξεπερνά τα 37,5 γραμμάρια (9 κουταλάκια γλυκού) την ημέρα για τους άντρες και τα 25γραμμάρια για τις γυναίκες (6 κουταλάκια γλυκού).
Αυτό πρακτικά μεταφράζεται σε ένα γλυκό την εβδομάδα, αν κρίνουμε απο την υπερβολική ποσότητα ζάχαρης που περιλαμβάνουν τα κλασικά γλυκά (σιροπιαστά, κρεμώδη τύπου πάστα αλλά και τα σοκολατοειδή).
Αν φάω περισσότερα τί θα συμβεί;
Η μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με πολλές και σοβαρές ασθένειες. Καταρχάς μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία αφού η καθημερινή κατανάλωση γλυκών αυξάνει τις συνολικές θερμίδες που λαμβάνει κάποιος με αποτέλεσμα πλεόνασμα ενέργειας, που δε χρησιμοποιείται απο τον οργανισμό με αποτέλεσμα να αποθηκεύεται με τη μορφή λίπους στο σώμα. Επίσης οι αυξημένες ποσότητες ζάχαρης αυξάνουν τους δείκτες φλεγμονής ενώ εμμέσως (λόγω αύξησης σωματικού βάρους) αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη, υπερλιπιδαιμίας (αυξημένη χοληστερίνη και τριγλυκερίδια) και μεταβολικού συνδρόμου. Τέλος, η υπερβολική ζάχαρη έχει συνδεθεί με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου όλων των τύπων.
Είναι όλα τα γλυκά ίδια;
Σαφώς κάποια γλυκά είναι πιο υγιεινά κι άλλα πιο επιβαρυντικά για την υγεία. Στα πιο υγιεινά περιλαμβάνονται όσα φτιάχνονται απο μη επεξεργασμένες πρώτες ύλες. Για παράδειγμα γλυκά με μέλι, σταφίδες, πετιμέζι, φρούτα, ξηρούς καρπούς κι ελαιόλαδο είναι οπωσδήποτε λιγότερο βλαπτικά. Ενώ γλυκά που εκτός απο πολύ ζάχαρη περιέχουν και μεγάλες ποσότητες κορεσμένων και τρανς λιπαρών (βούτυρο, κρέμα γάλακτος, σιρόπια, μαργαρίνη, λάδι καρύδας κλπ) θεωρούνται πολύ επιβαρυντικά για την υγεία και θα πρέπει να αποφεύγονται εντελώς είτε να περιορίζονται στο ελάχιστο.
Πάντως όλα θεωρούνται γλυκά ή επιδόρπια, ακόμα και τα υγιεινά, οπότε δε μπορεί κανείς να καταναλώνει καθημερινά γλυκά. Ενδεχομένως εάν επιλέξει κάποιος τα λεγόμενα υγιεινά να μπορεί να τρώει περισσότερες φορές την εβδομάδα (2 ή και 3).
Δικαιούμαι να τρώω περισσότερο εάν γυμνάζομαι;
Οι αθλητές έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε ενέργεια άρα πρέπει να προσλαμβάνουν και περισσότερες θερμίδες. Οπότε οι θερμίδες που προέρχονται απο απλά ζάχαρα μπορούν να είναι λίγο μεγαλύτερες απο ένα άτομο που δεν ασκείται.
Όμως και στους αθλητές δε συστήνεται να τρώνε καθημερινά γλυκό, γιατί η υπερβολική ζάχαρη μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και να επηρεάσει αρνητικά την απόδοση.
(Σημαντική σημείωση : οι ανωτέρω συστάσεις και οδηγίες αναφέρονται σε υγιείς ενήλικες. Για τα παιδιά και ειδικά για τους ασθενείς κάθε ηλικίας οι συστάσεις διαφοροποιούνται)
Αθανασία Κακλαμάνου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc
