Πώς σχετίζεται η διατροφή με την κατάθλιψη;

Η σχέση μεταξύ της διατροφής και της κατάθλιψης έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών τα τελευταία χρόνια. Ο βασικός λόγος είναι το γεγονός ότι η κατάθλιψη και οι παρενέργειές της εμφανίζονται όλο και συχνότερα στη σύγχρονη εποχή. Επιπλέον, οι περισσότεροι άνθρωποι που παρουσιάζουν συμπτώματα θλίψης δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στη φαρμακευτική αγωγή, οπότε αναζητούνται άλλοι τρόποι αντιμετώπισης.

Παρόλο που δεν έχει αποδειχθεί ότι μια συγκεκριμένη διατροφή ευθύνεται αποκλειστικά για την εμφάνιση της κατάθλιψης, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι κάποια στοιχεία της δίαιτας παίζουν σημαντικό ρόλο στα συμπτώματα.  

Κατάθλιψη και χρόνιες παθήσεις

Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις, που προκύπτουν μέσα απο σχετικές μελέτες κι αναφέρουν ότι η κατάθλιψη έχει κοινούς μηχανισμούς δράσης με την παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. 

Για παράδειγμα, η μη ικανοποιητική ρύθμιση του ζαχάρου στο αίμα για πολλά χρόνια συνδέεται με την κατάθλιψη. Οι διαβητικοί ασθενείς παρουσιάζουν συχνότερα συμπτώματα κατάθλιψης κι αυτά τα συμπτώματα επηρεάζουν το ζάχαρο στο αίμα, οπότε η σχέση αυτή είναι αμφίδρομη.

Έχει βρεθεί επίσης ότι τα η παχυσαρκία, τα αυξημένα λιπίδια και η υπέρταση απαντώνται συχνότερα σε όσους παρουσιάζουν έντονα σημάδια κατάθλιψης. Επιπλέον, όσο περισσότερα κι εντονότερα είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης τόσο αυξημένο φαίνεται να είναι το σωματικό βάρος στα άτομα που εμφανίζουν τη διαταραχή.

Διατροφή και κατάθλιψη

Η κατάθλιψη συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της διατροφής. Έχει παρατηρηθεί ότι όσο πιο σοβαρή είναι η κατάθλιψη τόσο χειρότερη ποιοτικά είναι η διατροφή του ατόμου που πάσχει.

Διάφορες επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι μια διατροφή Δυτικού τύπου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης. Δηλαδή όσοι καταναλώνουν κατά βάση επεξεργασμένα τρόφιμα, αναψυκτικά, τηγανιτά φαγητά, αλλαντικά και τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά (όπως είναι τα γλυκά και τα έτοιμα σνακ του εμπορίου) φαίνεται ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη. 

Αντίθετα μια διατροφή βασισμένη στη Μεσογειακή δίαιτα (ψάρι, όσπρια, πουλερικά, γαλακτοκομικά, φρούτα-λαχανικά, ξηροί καρποί κι ελαιόλαδο) αλλά και μια διατροφή Ιαπωνικού τύπου (φρούτα-λαχανικά, προϊόντα σόγιας, πράσινο τσάι κ.α.) φαίνεται να δρα προστατευτικά έναντι της εμφάνισης κατάθλιψης. 

Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου και ψευδαργύρου συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων κατάθλιψης.

Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχουν οι μελέτες εκείνες που θα δώσουν μια πιο έγκυρη απάντηση στο θέμα, δε μπορούμε να πούμε ότι ένα μόνο τρόφιμο ευθύνεται αποκλειστικά για την εμφάνιση της κατάθλιψης. Αναμένονται στο μέλλον κλινικές έρευνες (παρεμβάσεις συγκεκριμένες με σκοπό τη θεραπευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης με διατροφικά μέσα) για να καταλήξουμε σε πιο σίγουρα συμπεράσματα. 

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία 

Quirk SE., Willimas LJ., et al. The association between diet quality, dietary patterns and depression in adults:a systematic review. BMC Psychiatry 2013;13:175

Sarris J., O'Neil A., et al. Lifestyle medicine for depression. BMC Psychiatry 2014;14:107

Sanchez-Villegas A., Martinez-Gonzalez MA. Diet, a new target to prevent depression? BMC Medicine.2013;11:3

Lang UE., et al. Nutritional Aspects of Depression.Cell Physiol Biochem 2015;37:1029-1043