Η κατάλληλη διατροφή για το έλκος

Το πεπτικό έλκος είναι μια χρόνια νόσος, αρκετά πολύπλοκη, που χαρακτηρίζεται απο αλλοίωση του βλεννογόνου του ανωτέρου πεπτικού συστήματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση πληγών στο στομάχι, σε τμήμα του εντέρου (δωδεκαδάκτυλος) αλλά ακόμα και στον οισοφάγο. Είναι μια σχετικά συχνή ασθένεια κι επηρεάζει αρκετά άτομα κάθε χρόνο. Στη σημερινή εποχή θεραπεύεται πιο εύκολα απ ότι παλαιότερα, όμως αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή νόσο με μη αναστρέψιμες επιπλοκές.

Διατροφική φροντίδα στο έλκος

Μια ισορροπημένη διατροφή είναι καθοριστικής σημασίας στη θεραπεία του έλκους αφού μπορεί να προλάβει, να ανακουφίσει ή/και να θεραπεύσει τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη νόσο. 

Οι στόχοι της διαιτητικής αντιμετώπισης είναι οι εξής:

1. Να αποτραπεί η υπερέκκριση των γαστρικών υγρών, έτσι ώστε να μειωθεί η πληγή και ο πόνος που προκαλεί αυτή στο βλεννογόνο του στομάχου και του εντέρου
2. Να συμβάλλει στην επούλωση της πληγής, απο το αρχικό "τραύμα" μέχρι και την πλήρη "επιδιόρθωση" των κατεστραμμένων κυττάρων
3. Να ανιχνεύσει τυχόν διατροφικές ελλείψεις ώστε να ξεκινήσει η θεραπεία αποκατάστασης

Γενικές οδηγίες  

Για να επιτευχθεί ταχύτερη επούλωση είναι απαραίτητη:

• Η αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνης τόσο στην οξεία φάση (1,2gr/Kg βάρους) όσο και στη φάση αποκατάστασης (1,5gr/Kg βάρους)
• Η αποφυγή απλών υδατανθράκων και κορεσμένων λιπαρών
• Η επαρκής πρόσληψη ψευδαργύρου και σεληνίου, προκειμένου να μειωθούν οι επιπλοκές και να λειτουργεί ομαλά το ανοσοποιητικό
• Μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες, η οποία μειώνει το φούσκωμα, τη δυσφορία και τον πόνο στο γαστρεντερικό σωλήνα 

Τροφές που επιδεινώνουν τα συμπτώματα 

• Αλκοόλ
• Αεριούχα αναψυκτικά-τσάι
• Καφές (ακόμα κι εκείνος που δεν περιέχει καφεϊνη)
• Τηγανιτά φαγητά
• Το λεμόνι και τα έντονα καρυκεύματα (πιπέρι, τσίλι κ.α.)
• Σοκολάτα
• Μουστάρδα

Εναλλακτικές θεραπευτικές ουσίες

Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά βοηθούν στη θεραπεία κατά του πεπτικού έλκους, μειώνοντας το συνολικό μικροβιακό φορτίο στο έντερο, βελτιώνοντας τα συμπτώματα δυσπεψίας και ελαττώνοντας τις παρενέργειες των φαρμάκων.

Επίσης, οι πολυφαινόλες που βρίσκονται φυσικά στα τρόφιμα (όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά) έχουν πολλές ωφέλιμες ιδιότητες που μπορεί να συμβάλλουν θετικά στην αντιμετώπιση του έλκους. Στους μηχανισμούς δράσης τους αναφέρονται ιδιότητες αντισπασμωδικές, αντιδιαρροϊκές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδες και άλλες.

Απο την άλλη, τα διάφορα σκευάσματα απο φυτά, βότανα και άλλες φυσικές ουσίες δεν έχει φανεί ότι έχουν κάποιο όφελος. Έχουν γίνει πολύ λίγες σχετικές μελέτες και οι περισσότερες δεν αφορούν σε ανθρώπους, οπότε δε μπορούμε να ήμαστε σίγουροι για την αποτελεσματικότητά τους και ακόμη περισσότερο για την ασφάλειά τους. 

Αθανασία Κακλαμάνου 

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία

Vomero ND., Colpo E. Nutritional care in peptic ulcer. Arq Bras Cir Dig 2014;27(4):298-302

Ryan-Harshman, Aldoori W. How diet and lifestyle affect duodenal ulcers. Can Fam Phys 2004;vol50

Farzaei MH., et al. Role of dietary polyphenols in the management of peptic ulcer. World J Gastroenterol 2015;21(21):6499-6517