Τα τρόφιμα ολικής άλεσης στη δίαιτα του διαβητικού

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση στην παραγωγή και διάθεση των προϊόντων ολικής άλεσης και πλέον οι περισσότερες εταιρείες τροφίμων διαθέτουν στη γκάμα τους τα συγκεκριμένα τρόφιμα. Με τον όρο "ολικής άλεσης" εννοούμε κυρίως τα τρόφιμα που παρασκευάζονται απο αλεύρι ολικής άλεσης, το οποίο προκύπτει όταν τα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη, ρύζι) αλέθονται ολόκληρα, δηλαδή μαζί με το φλοιό τους. Ολικής άλεσης τρόφιμα μπορούν να προκύψουν και απο την άλεση διάφορων σπόρων, όπως π.χ. το σουσάμι. Έτσι, σήμερα μπορεί κανείς να βρεί εύκολα στην αγορά τρόφιμα ολικής άλεσης διαφόρων ειδών (δημητριακά, ψωμί και παράγωγα, ζυμαρικά, ταχίνι κ.α.) και να τα προμηθευτεί σε σχετικά καλές τιμές. 

Τα τρόφιμα ολικής άλεσης συστήνονται ιδιαίτερα σε άτομα με διαβήτη. Το ερώτημα είναι αν μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα αυτά και με ποιό τρόπο. Αρκετές μελέτες δείχουν ότι η κατανάλωση τροφίμων ολικής άλεσης απο διαβητικούς επηρεάζει θετικά διάφορες παραμέτρους που σχετίζονται με το νόσημα.

Πιο συγκεκριμένα, μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση της κατανάλωσης φυτικών ινών (βασικό συστατικό των τροφίμων ολικής άλεσης) οδηγεί σε μείωση της γλυκόζης νηστείας (πρώτη πρωινή μέτρηση ζαχάρου στο αίμα). Επίσης, όσοι διαβητικοί συμπεριλαμβάνουν στη δίαιτά τους τρόφιμα ολικής άλεσης παρατηρούν μια ελάττωση στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη. Επιπλέον, έχει φανεί σε αρκετές έρευνες ότι η αύξηση  των φυτικών ινών στη δίαιτα συμβάλλει στη μείωση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων του αίματος, γεγονός ιδαίτερα σημαντικό καθώς σε αρκετά άτομα με διαβήτη τα αυξημένα λιπίδια συνυπάρχουν κι αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Τέλος, μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες βοηθά το άτομο να διατηρήσει το σωματικό του βάρος στα επιθυμητά επίπεδα, κάτι  το οποίο είναι  κεφαλαιώδους σημασίας για τα άτομα με διαβήτη. 
Ποιά είναι όμως εκείνη η ποσότητα που συστήνεται, πρακτικά πόσο θα πρέπει να καταναλώνει ένας διαβητικός για να δει όλα αυτά τα οφέλη ; Οι πρόσφατες συστάσεις για τα άτομα με διαβήτη είναι να προσλαμβάνουν στο καθημερινό τους διαιτολόγιο 30 γραμμάρια φυτικών ινών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να καταναλώνονται σε κάθε γεύμα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως είναι για παράδειγμα οι φρέσκιες ωμές σαλάτες, τα όσπρια, τα φρούτα, οι ξηροί καρποί. Επίσης θα πρέπει τα ζυμαρικά, το ψωμί, τα δημητριακά ν' αντικατασταθούν απο τα αντίστοιχα ολικής άλεσης.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διατροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες είναι η μεσογειακή διατροφή. Υιοθετώντας λοιπόν μια μεσογειακού τύπου δίαιτα, που περιλαμβάνει πλήθος λαχανικών, φρούτων, σπόρων και γενικά τροφίμων με τη λιγότερη δυνατή επεξεργασία, ο διαβητικός μπορεί να ρυθμίσει καλύτερα το ζάχαρό του και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών της νόσου, όπως υποστηρίζεται κι απο σχετικές μελέτες.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc 

Βιβλιογραφία :
  

• Robert E. Post, Arch G. Mainous III, et al. Dietary fiber for the treatment of type 2 diabetes mellitus : A meta-analysis. J Am Board Fam Med 2012;25:16-23
• Alison B. Evert, Jackie L. Boucher, et al. Nutrition therapy recommendations for the management of adults with diabetes, Position Statement. Diabetes Care, vol. 36, 2013
• Michael Georgoulis, Meropi D. Kontogianni and Nikos Yiannakouris. Mediterranean Diet and Diabetes : Prevention And Treatment. Nutrients, 2014;6:1406-1423
• https://www.diabetes.org.uk