Διατροφικές συστάσεις στη διαφραγματοκήλη

Διαφραγματοκήλη είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία μέρος των σπλάχνων που βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα, συνήθως το στομάχι, προβάλλουν προς το θώρακα, μέσα απο το διάφραγμα. 
Η παρουσία διαφραγματοκήλης απο μόνη της δεν αποτελεί ένδειξη για θεραπεία, αφού αρκετά άτομα δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Όμως άτομα με διαφραγματοκήλη που παρουσιάζουν πόνο στο στήθος, κάψιμο, ερυγές (ρέψιμο), δυσκολία στην κατάποση και χρόνιο βήχα θα πρέπει να τροποποιήσουν κάποιες απο τις συνήθειές τους προκειμένου να περιορίσουν τα συμπτώματα και ν'αποφύγουν την πρόκληση φλεγμονής στον οισοφάγο.

Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται και σε ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση καθώς οι δύο αυτές παθήσεις συνδέονται στενά. Άτομα με διαφραγματοκήλη είναι πολύ πιο πιθανό να εμφανίσουν συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης ενώ ασθενείς με έντονα συμπτώματα παλινδρόμησης είναι πολύ πιθανό να έχουν διαφραγματοκήλη. Παρ'όλα αυτά η μια πάθηση μπορεί να εμφανιστεί και να υπάρχει με ή χωρίς την παρουσία της άλλης. 

Όταν υπάρχει διαφραγματοκήλη τα όξινα υγρά του στομάχου εισέρχονται πιο εύκολα στον οισοφάγο και προκαλούν το χαρακτηριστικό "κάψιμο" στο στήθος. Απο τη στιγμή που θα εμφανιστούν οι ανωτέρω ενοχλήσεις το πρώτο βήμα είναι η τροποποίηση της δίαιτας, καθώς η διατροφή αποτελεί ρόλο-κλειδί στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν :

1. Tα λιπαρά γεύματα, τα τηγανιτά φαγητά και τις "βαριές' πικάντικες σάλτσες (με λιπαρά ή/και τσιγαρισμένα τρόφιμα) 
2. Τα όξινα φρούτα και τους χυμούς, ιδιαίτερα με άδειο στομάχι
3. Τη ντομάτα και τα φαγητά με σάλτσα ντομάτας
4. Τα μπαχαρικά και τα έντονα καρυκεύματα στο φαγητό
5. Τα άγουρα και ξινά φρούτα
6. Τη σοκολάτα και τα σιροπιαστά γλυκά
7. Τα αναψυκτικά, τον καφέ και το ρόφημα μέντας
8. Το αλκοόλ

Τα ανωτέρω τρόφιμα έχει παρατηρηθεί ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματα στους περισσότερους ασθενείς με διαφραγματοκήλη και παλινδρόμηση. Ωστόσο μπορεί κάποια άλλα τρόφιμα, διαφορετικά απο τα παραπάνω να ενοχλούν κάποιους ασθενείς ενώ άλλα απο τα ανωτέρω να μην τους επηρεάζουν. Γι αυτό καλό θα ήταν ο κάθε ασθενής να παρατηρήσει τα φαγητά που επιδεινώνουν τα συμπτώματα στον ίδιο προσωπικά, κρατώντας ένα ημερολόγιο για λίγες εβδομάδες οπότε και να τα απομακρύνει απο το καθημερινό του πρόγραμμα διατροφής.

Εκτός απο την αποφυγή συγκεκριμένων τροφών, κάποιες άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής του ασθενή βοηθούν πολύ στην ανακούφιση απο τα ενοχλητικά συμπτώματα :

1. Προτιμήστε τα μικρότερα και συχνότερα γεύματα αντί των μεγάλων σε ποσότητα. Μασάτε πολύ καλά την τροφή και τρώτε αργά-το κάθε γεύμα θα πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 20 λεπτά
2. Απαλλαγείτε απο το υπερβάλλον βάρος. Το περιττό λίπος, ειδικά γύρω απο την περιοχή της κοιλιάς, αυξάνει την πίεση στο στομάχι κι επιδεινώνει την παλινδρόμηση 
3. Αποφύγετε την κατάκλιση, το σκύψιμο και την ανύψωση βάρους για τουλάχιστον 2 ώρες μετά το γεύμα
4. Αποφύγετε να ξαπλώνετε σε εντελώς οριζόντια θέση. Η ανύψωση της πλάτης ή του πάνω μέρους του κρεβατιού βοηθά αρκετά
5. Αποφύγετε τα στενά ρούχα και τις σφιχτές ζώνες
6. Διακόψτε το κάπνισμα     

Οι περισσότεροι άνθρωποι με διαφραγματοκήλη που βιώνουν ήπια ή εντονότερα συμπτώματα παλινδρόμησης βρίσκουν ανακούφιση υιοθετώντας αυτές τις αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Αν παρόλα αυτά τα συμπτώματα επιμένουν, πιθανόν να χρειαστείτε φαρμακευτική αγωγή, σε αυτή την περίπτωση συμβουλευτείτε το γιατρό σας. 

  

Αθανασία Κακλαμάνου

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc

Βιβλιογραφία :

• Hyun J. J and Bak Young-Tae. Clinical Significanse of Hiatal Hernia. Gut and Liver, vol. 5, 2011, pp267-277
• Roman S., Kahrilas J. P. The diagnosis and management of hiatus hernia. BMJ 2014;349:g6154
• Festi D, Scaioli E., Baldi F, et al. Body weight, lifestyle, dietary habits and gastroesophageal reflux disease. World J Gastroenterol. 2009;15(14):1690-1701
• Boeckxstaens G., El-Serag B. H., et al. Symptomatic reflux disease: the present, the past and the future. Gut. 2014;63:1185-1193