Γνωρίστε το φαγόπυρο

To φαγόπυρο ή "μαύρο σιτάρι" είναι ένα τρόφιμο υψηλής θρεπτικής αξίας που έχει να προσφέρει αρκετά οφέλη σε όποιον το καταναλώνει. Προέρχεται απο τη νότια Ασία όπου καλλιεργείται πάνω απο 5000 χρόνια και απο εκεί σταδιακά διαδόθηκε στις υπόλοιπες χώρες της Ασίας, στην Ευρώπη, στην Αφρική και στην Αμερική. Σήμερα καταναλώνεται ευρέως απο Ασιάτες, Ευρωπαίους (κυρίως των βόρειων κρατών-Ρωσία, Ουκρανία, Πολωνία, Σουηδία κ.α.) αλλά και κατοίκους του Καναδά, των Η.Π.Α., στη Βραζιλία και στην Κούβα. Στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό και συνεπώς δεν παρατηρείται μεγάλη κατανάλωση. 

Παρ'όλο το όνομά του, το φαγόπυρο δε σχετίζεται τόσο με το σιτάρι αλλά περισσότερο θεωρείται ένα είδος φρούτου, προερχόμενο απο το αντίστοιχο φυτό. Ωστόσο πήρε το όνομα "μαύρο σιτάρι" γιατί η χρήση του είναι παρόμοια με αυτή του γνωστού δημητριακού. To φαγόπυρo μπορεί να καταναλωθεί σε διάφορες μορφές : ως ολόκληρος σπόρος, ως αλεύρι, ως μέλι αλλά και ως συμπλήρωμα διατροφής.

Οι σπόροι και το αλεύρι του φαγόπυρου έχουν υψηλή θρεπτική αξία. Τα 100 γραμμάρια φαγόπυρου περιέχουν 13 γραμμάρια πρωτεϊνης, 55 γραμμάρια υδατανθράκων, 3 γραμμάρια λίπους, 10 γραμμάρια φυτικών ινών ενώ αποδίδουν 350 περίπου θερμίδες. Το φαγόπυρο περιέχει ακόμα αρκετά μέταλλα (σίδηρο,ασβέστιο),αντιοξειδωτικές ουσίες, φλαβονοειδή (κυρίως ρουτίνη) και κάποιες βιταμίνες. 

Σχετικά με τα οφέλη του στην υγεία, μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση φαγόπυρου βοηθάει στην καλύτερη ρύθμιση του ζαχάρου σε διαβητικούς ασθενείς, αφού η υψηλή ποσότητα φυτικών ινών που περιέχει συγκρατεί την απότομη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα μετά το φαγητό. Σημαντική θεωρείται και η επίδραση των συστατικών του φαγόπυρου στην καλή λειτουργία της καρδιάς και του κυκλοφορικού συστήματος, καθώς έχει φανεί ότι μειώνει την "κακή" χοληστερίνη (LDL), προστατεύει το αίμα απο τη δημιουργία θρόμβων και ελαττώνει την αρτηριακή πίεση. Εξάλλου, έχει παρατηρηθεί σε έρευνες ότι το φαγόπυρο έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες , γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για την προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης λόγω της σύστασής του βοηθάει στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου ενώ πιθανολογείται ότι προστατεύει απο διάφορες μορφές καρκίνου. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ρουτίνη, το φαγόπυρο μπορεί να έχει πιθανές θετικές επιδράσεις στη νόσο Alzheimer. Τέλος, επειδή δεν περιέχει γλουτένη μπορεί να καταναλωθεί κι απο άτομα με κοιλιοκάκη.

Το φαγόπυρο μπορείτε να το βρείτε σε καταστήματα βιολογικών προϊόντων και ειδών υγιεινής διατροφής, υπάρχει και σε κάποια μεγάλα σούπερ μάρκετ. Μαγειρεύεται ακριβώς όπως το ρύζι και μπορεί να συνοδεύσει κρέατα, ψάρια, όσπρια αλλά να προστεθεί και σε σαλάτες, σούπες ενώ τρώγεται ακόμα και σκέτο. Με το αλεύρι απο φαγόπυρο μπορείτε να παρασκευάσετε ο,τιδήποτε φτιάχνετε και με το απλό αλεύρι. Στο εμπόριο υπάρχουν και ζυμαρικά απο φαγόπυρο ενώ μπορείτε να βρείτε και μέλι, ένα προϊόν με έντονη και δυνατή γεύση. 

Προσοχή : To φαγόπυρο ενδέχεται να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε κάποια άτομα, ακριβώς όπως και κάποια άλλα τρόφιμα. Γι αυτό, πριν δοκιμάσετε να φάτε φαγόπυρο σε οποιαδήποτε μορφή συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ιδιαίτερα εάν παίρνετε φάρμακα.  

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία :

• Kreft M. Buckwheat phenolic metabolites in health and disease. Nutr Res Rew 2016;29(1):30-9
• Al-Snafi Esmail Ali. A review on Fagopyrum esculentum : A potential medicinal plant. Journal of Pharmacy. vol.7 , issue 3, version 1. 2017;21-32
• Bastida JA Gimenez, Zielinski H. Buckwheat as a Functional Food and Its Effects on Health. J Agric Food Chem. 2015;63(36):7896-913 
• https://www.organicfacts.net 
• http://nutritiondata.self.com