Πώς σχετίζεται η παχυσαρκία με την υπέρταση ;

Στη σύγχρονη εποχή η παχυσαρκία έχει εξελιχθεί σε μια ανησυχητική νόσο καθώς σχετίζεται με σοβαρές επιπτώσες στην υγεία και η επίπτωσή της συνεχώς κι αυξάνεται. Απο την άλλη η υπέρταση, δηλαδή η αυξημένη αρτηριακή πίεση (ή αλλιώς πίεση του αίματος) λαμβάνει και αυτή μεγάλες διαστάσεις με ολοένα και περισσότερα άτομα να παρουσιάζουν αύξηση στις μετρούμενες τιμές. Πολλές μελέτες εδώ και αρκετά χρόνια έχουν συσχετίσει την παχυσαρκία με την υπέρταση και υποστηρίζουν τη στενή σχέση που υπάρχει μεταξύ των 2 παθήσεων.

Σήμερα πλέον αναγνωρίζεται ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει η παχυσαρκία στην παθογένεση της υπέρτασης. Εκτιμάται ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση σε ποσοστό τουλάχιστον 75% συνδέεται άμεσα με την ύπαρξη αυξημένου σωματικού βάρους και λίπους, άρα η παχυσαρκία αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση υπέρτασης.

Η σύνδεση του σωματικού βάρους και της πίεσης του αίματος υποστηρίζεται απο πλήθος μελετών. Είναι πλέον καλά τεκμηριωμένο ότι όσο αυξάνεται το σωματικό βάρος τόσο αυξάνεται αντίστοιχα και η αρτηριακή πίεση. Αντιθέτως μια μείωση στο σωματικό βάρος οδηγεί σε παράλληλη ελάττωση της υπέρτασης. Τα περασμένα χρόνια υπήρχε η αντίληψη ότι η πίεση του αίματος αυξάνεται όσο μεγαλώνει η ηλικία αλλά νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι αυτή η αύξηση στις τιμές της πίεσης μπορεί να αποφευχθεί εάν το σωματικό βάρος διατηρείται σταθερό με την πάροδο των χρόνων.

Η επίδραση της αύξησης βάρους στην πίεση του αίματος και τα οφέλη της διατήρησης ενός σταθερού βάρους είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται ακόμα και στην παιδική ηλικία. 

Η παχυσαρκία οδηγεί σε αύξηση της πίεσης του αίματος μέσω περιβαλλοντικών παραγόντων (περιεχόμενο δίαιτας, φυσική δραστηριότητα, ύπαρξη στρεσογόνων παραγόντων) αλλά και μέσω γενετικής προδιάθεσης.

Εκείνο που παίζει βασικό ρόλο στην εμφάνιση της υπέρτασης είναι η κεντρικού τύπου παχυσαρκία, δηλαδή η συσσώρευση λίπους γύρω απο την περιοχή της κοιλιάς. Η παχυσαρκία αυτής της μορφής σχετίζεται άμεσα με την ινσουλινοαντίσταση (εμφάνιση διαβήτη) και τη δυσλιπιδαιμία. 

Η υπέρταση λοιπόν στις περισσότερες των περιπτώσεων συνυπάρχει με την παχυσαρκία κι αυτή η ταυτόχρονη ύπαρξη των δύο παθήσεων πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η αυξημένη αρτηριακή πίεση (πίεση αίματος πάνω απο 140/90 mmHg) απο μόνη της τριπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής προσβολής. Όταν συνυπάρχει και παχυσαρκία ο κίνδυνος για την εμφάνιση κάποιου καρδιακού επεισοδίου ή εγκεφαλικού αυξάνεται κι άλλο. Επιπλέον η συνύπαρξη υπέρτασης και παχυσαρκίας συνδέεται άμεσα με την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. 

Προκειμένου να ελαττωθεί σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης επιπλοκών της υπέρτασης της σχετιζόμενης με την παχυσαρκία, αυτές οι 2 παθήσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα. Για την επιτυχή διαχείριση και των δύο παθήσεων χρειάζεται συνδυασμός διατροφικής παρακολούθησης, αύξηση της φυσικής δραστηριότητας αλλά και εκπαίδευση σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής γενικότερα.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

 

Βιβλιογραφία :

Landsberg L., Aronne LJ., et al. Obesity-Related Hypertension : Pathogenesis, Cardiovascular Risk, and Treatment-A Position Paper of the Obesity Society and the American Society of Hypertension. Obesity 2013;21:8-24

Kotchen T.A. Obesity-Related Hypertension : Epidemiology, Pathophysiology, and Clinical Management. American Journal of Hypertension 2010;23(11):1170-1178