Τα 3 σημεία-κλειδιά στη διαχείριση της οστεοπόρωσης

Η οστεοπόρωση είναι μια "σιωπηλή νόσος" αφού δε δίνει συμπτώματα στα πρώιμα στάδια και η πλειονότητα των πασχόντων ανακαλύπτει την ύπαρξή της όταν υποστεί κάποιο κάταγμα. Δεν είναι μια κατάσταση απειλητική για τη ζωή αλλά επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενή. 

Πλέον, μείωση στην πυκνότητα των οστών δεν εμφανίζουν μόνο οι ηλικιωμένοι αλλά και άτομα μικρότερης ηλικίας (λόγω κυρίως της ύπαρξης μιας χρόνιας πάθησης ή λήψης κάποιων φαρμάκων). 

Έτσι σε αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση οστεοπόρωσης βρίσκονται άτομα κάθε ηλικίας που έχουν διαγνωστεί με : αιματολογικά νοσήματα (μεσογειακή αναιμία, λευχαιμία..), αυτοάνοσα νοσήματα (ρευματοειδή αρθρίτιδα, ερυθηματώδη λύκο..), νοσήματα πεπτικού (νόσο Crohn, κοιλιοκάκη), νευρολογικά νοσήματα (νόσος Parkinson, επιληψία), νεφρική νόσο, HIV λοίμωξη και άλλες ασθένειες. 
Επιπλέον ευάλωτοι είναι όσοι λαμβάνουν φάρμακα που επηρεάζουν την υγεία των οστών (κορτιζόνη, αντικαρκινικές ουσίες, θυρεοειδικές ορμόνες σε μεγάλες δόσεις, αντιόξινα σκευάσματα κ.α.). 
Τέλος όσα άτομα πάσχουν απο διατροφικές διαταραχές ή έχουν μεγάλη απώλεια κιλών σε μικρό χρονικό διάστημα θα πρέπει να ελέγχονται για οστεοπόρωση.

Τα καλά νέα είναι ότι η οστεοπόρωση μπορεί να προληφθεί, να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί όταν πλέον έχει εμφανιστεί. 

Τα βασικά σημεία προσοχής είναι :

1. Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο σε όλες τις ηλικίες και προφυλάσσει σε μεγάλο βαθμό τα οστά. Είναι προτιμότερο το ασβέστιο να προσλαμβάνεται μέσω της τροφής και κυρίως καταναλώνοντας γαλακτοκομικά προϊόντα καθώς αυτά περιέχουν και άλλα ωφέλιμα στοιχεία για τα οστά (όπως π.χ. το μαγνήσιο).
2. Λήψη της συνιστώμενης ποσότητας βιταμίνης D. Χωρίς αυτή τη βιταμίνη δε γίνεται καλή απορρόφηση του ασβεστίου απο τον οργανισμό. Η βιταμίνη D προσλαμβάνεται σε ποσοστό 20% περίπου απο τις τροφές ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό της συντίθενται στον οργανισμό μέσω της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία. 
3. Η τακτική άσκηση. Μεταξύ των πολλών ωφελειών της άσκησης στην υγεία, οι ασκήσεις ενδυνάμωσης μπορούν να βελτιώσουν την ευκινησία, την ισορροπία, τη δύναμη και τη στάση του σώματος ούτως ώστε να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος πτώσης και κατάγματος. Πολύ σημαντική είναι επίσης η επίδραση της άσκησης στην αύξηση της οστικής πυκνότητας. 

Πέρα των ανωτέρω οι ασθενείς που έχουν εμφανίσει οστεοπόρωση θα πρέπει οπωσδήποτε να διακόψουν το κάπνισμα και να καταναλώνουν μικρή ποσότητα αλκοόλ, παράγοντες που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό αρνητικά την οστική πυκνότητα.

Αθανασία Κακλαμάνου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc

Βιβλιογραφία :

Kanis J.A., McCloskey E.V., Johansson H., et al. European guidance for the diagnosis and management of osteoporosis in postmenopausal women, Position Paper. Osteoporos Int 2013;24:23-57

Cosman F., Beur S.J., et al. Clinician's guide to prevention and treatment of osteoporosis, Position Paper. Osteoporos Int 2014;25:2359-2381

Makras P., Vaiopoulos G., Lyritis G.P. 2011 Guidelines for the diagnosis and treatment of osteoporosis in Greece. J. Musculoskelet Neuronal Interact 2012;12:(1):38-42